Ուսումնական փաթեթ. 5-րդ դասարան Սեպտեմբերի 28 1. Վերհիշիր՝ Ի՞նչ գիտես Կոմիտասի մասին (բանավոր) 2.Կարդա Կոմիտասի մասին: Յուրաքանչյուր նախադասությունից հետո՝ + դիր, եթե այդ մասին գիտեիր — դիր, եթե չգիտեիր, նոր իմացար ? դիր, եթե հարց ունես տվյալ նախադասության արտահայտած մտքի հետ կապված ! դիր, եթե հետաքրքիր է: Կոմիտաս Posted on 30.09.2018 220px-Komitas Սողոմոն Գևորգի Սողոմոնյանը ծնվել է 1869 թվականի սեպտեմբերի 26-ին (նոր օրացույցով՝ հոկտեմբերի 8-ին) Փոքր Ասիայի Քյոթահիա քաղաքում։+ Մկրտվել է ծնունդից երեք օր անց Սբ. Թեոդորոս եկեղեցում և ստացել Սողոմոն անունը+։Հայրը Գևորգ Սողոմոնյանն էր, մասնագիտությամբ՝ կոշկակար, որի ընտանիքը գաղթել էր Նախիջևանի Գողթն գավառի Ցղնա գյուղից, իսկ մայրը՝ Թագուհի Հովհաննիսյանը, արմատներով Բուրսայից էր, և երբ տղան ծնվեց, նա ընդամենը 16 տարեկան էր-։ Սողոմոնը նրանց միակ զավակն էր։+ Երկուսն էլ մեծ սեր ունեին երաժշտության նկատմամբ+։ Տանը խոսում էին միայն թուրքերեն?։ Երբ Կոմիտասը ընդամենը 6 ամսական էր, նրա մայրը մահացավ, իսկ տասը տարեկանում տղան կորցրեց նաև հորը։+ Դրանից հետո նրան սկսում է դաստիարակել հորական տատը՝ Մարիամը, որը նրա համար եղել է երկրորդ մայր;? Մոր մահը խորը վերք էր թողել Սողոմոնի հոգում, և նրա առաջին ստեղծագործությունները նվիրված էին հենց նրան։+ 1875 թվականին փոքրիկ Սողոմոնն ընդունվեց իրենց քաղաքի միջնակարգ ուսումնարան, որն ավարտեց 1880 թվականին և հոր նախաձեռնությամբ մեկնեց Բուրսա քաղաք ուսումը շարունակելու։ ?Նա վերադարձավ հայրենի քաղաք հոր մահվանից 4 ամիս անց։? Սողոմոնի կյանքում շրջադարձային էր 1881 թվականը։+ Սեպտեմբերին 12-ամյա Սողոմոնը Քյոթահիայի հոգևոր առաջնորդ Գևորգ վարդապետ Դերձակյանի հետ մեկնում է Էջմիածին։- Գևորգ Դ Կաթողիկոսը հրահանգել էր, որպեսզի Գևորգ վարդապետը իր հետ Քյոթահիայից մի որբ աշակերտ բերի։+ 20 երեխաների միջև վիճակահանության արդյունքում բախտը ժպտաց Սողոմոնին?։ Հոկտեմբերի 1-ին Սողոմոնը ներկայացավ կաթողիկոսին։+ Վերջինս սկսեց խոսել հայերեն և տղան ոչինչ չհասկացավ։ Երբ կաթողիկոսն ասաց, որ տղան այդտեղ անելիք չունի, քանի որ չգիտի հայերեն, Սողոմոնը պատասխանեց, թե եկել է սովորելու ու երգեց. «Լույս Զվարթ» երգելիս Սողոմոնը նկատեց, թե ինչպես կաթողիկոսի աչքերից արցունքներ գլորվեցին և թավալվելով ճերմակ մորուսի վրայով՝ կորան վերարկուի ծալքերի մեջ։+ Տղան արդեն Գևորգյան ճեմարանի ուսանող էր։+ 1881-1910 թվականներին Սողոմոնը մեծամասամբ եղել է Էջմիածնում, չնայած երկար ժամանակ է անցկացրել Եվրոպայում։+ Ճեմարանում ուսուցման առաջին տարում նա սովորեց ձայնանիշերը՝ խազեր, որոնք զարգացվել էին 19-րդ դարում Համբարձում Լիմոնջյանի և նրա ուսանողների կողմից։? Սողոմոնը բացահայտեց երաժշտության նկատմամբ իր մեծ սերը և սկսեց ձայնագրել Էջմիածնի շրջակայքի գյուղերում երգվող երգերը+. գյուղացիները նրան տվել էին «Նոտայի Վարդապետ» անունը։? Հրաչյա Աճառյանը «Կյանքիս հուշերից» գրքում գրում է.- Պատմում են, թե մի օր Կոմիտասը դաշտում մի խնջույքի ժամանակ լսում է էշի զռալը, իսկույն մի թղթի կտոր է վերցնում և սկսում է ձայնագրել. Կոմիտասը էշին հանդիմանում է, թե «Ա’յ ապուշ, սխալ ես զռում, զռալ էլ չգիտես, այդպես չեն զռա»:- 3․ Կրկնիր անցած տարվա սովորած բանաստեղծությունները՝ Կոմիտաս «Ճանապարհ», «Ծառեր, թփեր, լեցուն միրգ»։ Կոմիտաս Posted on Ծառեր, թըփեր լեցուն միրգ, Մառան տարան գիրկ ու գիրկ, Աշուն սընաւ։ Սաղարդ–սաղարդ սարսելով, Ոսկի տերեւ դարսելով Աշուն քընավ։ Տարափ ու բուք փըչելով, Վայուն–մայուն ճըչելով՝ Աշուն ծընավ։ Դուրս գրիր անծանոթ բառերը, բացատրիր: Չկանմ անծանոթ բառեր։ Տարվա ո՞ր եղանակն է նկարագրված բանաստեղծության մեջ: Աշունն էր նկարագրված շատ գեղեցիկ բառերով։ Վերնագրիր բանաստեղծությունը: Ես կվերնագրեյի ԱՇՈՒՆԸ ԵԿԱՎ Վերնագրիր բանաստեղծության յուրաքանչյուր տունը: Առաջի տունը- ԼԵՑՈՒՆ ՄԻՐԳ Երկրորդ տուն-ՈՍԿԻ ՏԵՐև երրորդ տուն- ԱՇՈՒՆ ԾՆԱՎ Նկարիր բանաստեղծության այն տունը, որն ամենաշատը հավանեցիր: Ամենաշատը հավանեցի վերջի տւնը։Քանի որ, այն վերջապես շատ գեղեցիկ և հուզիչ բառերով ասեց, որ ծնվեց գարունը։ Անգիր սովորիր բանաստեղծությունը:
Author: Anahit_Tigranyan
Բնագիտություն
ՆՅՈՒԹԵՐԻ ԵՐԵՔ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿՆԵՐԸ
Опубликовано 13 августа, 2018 автором Իվետա Ջանազյան
Կատարելով դիտարկումներկհամոզվեք, որ նյութերը հանդես են գալիս տարբեր վիճակներում։ Որոշ նյութեր սովորական պայմաններում հեղուկ վիճակում են, մյուսները՝ գազային, երրորդները՝ պինդ։ Կախված պայմանների փոփոխությունից՝ նրանց վիճակները կարող են փոփոխվել:
Օրինակ՝ ջուրը տնային պայմաններում հեղուկ վիճակում է, սառեցվելիս հեղուկ վիճակից վերածվում է պինդ վիճակի՝ սառույցի, իսկ տաքացվելիս՝ գազային վիճակի՝ գոլորշու: Սառույցը ջրի պինդ վիճակն է, իսկ գոլորշին՝ գազային: Ոսկին սովորական պայմաններում պինդ վիճակում է, շատ բարձր ջերմաստիճանում հալվում է և վերածվում հեղուկի, իսկ ջերմաստիճանն ավելի բարձրացնելու դեպքում սկսում է եռալ և վերածվել գազի։
Նյութը, կախված պայմաններից, հիմնականում լինում է պինդ, հեղուկ կամ գազային վիճակում։
Դիտարկենք տարբեր մարմիններ և, պարզ փորձեր կատարելով, ծանոթանանք դրանց որոշ հատկություններին։
Վերցնենք ապակուց, երկաթից և պղնձից պատրաստված ձողեր, որոնք սովորական պայմաններում պինդ վիճակում են։ Դժվար չէ համոզվել, որ այդ նույն պայմաններում ինչ դիրքով և որտեղ էլ դնենք այդ ձողերը, դրանք կպահպանեն իրենց ձևն ու ծավալը։
Պինդ մարմինները պահպանում են իրենց ձևն ու ծավալը։
Սա պինդ մարմինների հատկություններից է։
Այժմ դիտարկենք հեղուկները։ Վերցնենք 50 մլ ծա-վալով որևէ հեղուկ, օրինակ՝ մասուրի հյութ, և լցնենք բաժակի մեջ։ Նա կընդունի բաժակի ձևը։ Եթե լցնենք մեկ այլ անոթի մեջ, ապա կընդունի այդ անոթի ձևը, բայց նրա ծավալը կրկին կմնա 50 մլ։ Դա նշանակում է, որ մի անոթից այլ անոթ տեղափոխվելիս հեղուկի ծավալը պահպանվում է, բայց ձևը փոխվում է՝ ընդունում է այն անոթի ձևը, որտեղ լցված է:
Հեղուկները պահպանում են իրենց ծավալը, բայց ձևը՝ ոչ։ Սա հեղուկների հատկություններից է:
Դիտարկենք գազային վիճակում գտնվող նյութերից օրինակ՝ օդի նմանատիպ հատկությունը: Եթե օդով լի գնդակը սեղմենք, ապա նրա ձևը կփոխվի, և բնականաբար այդ նույն ձևը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Եթե գնդակի ծավալը փոքրացնենք՝ նրա մի մասը սեղմելով, ապա այդ նույն ծավալը կստանա նաև նրանում եղած օդը: Դժվար չէ հետևություն անել, որ գնդակի մեջ լցված օդն ընդունում է տվյալ գնդակի ձևն ու ծավալը: Գնդակի ձևի ու ծավալի փոփոխությունից փոփոխվում են նաև նրանում եղած օդի ձևն ու ծավալը:
Գազերը չեն պահպանում ոչ իրենց ձևը, ոչ ծավալը և զբաղեցնում են իրենց տրամադրված ողջ տարածքը։
Սա գազերի հատկություններից է:
Առաջադրանք 1
Թվարկեք 2–ական նյութ, որոնք սովորական պայմաններում հետևյալ վիճակներում են.
ա) պինդ բ) հեղուկ գ) գազային
ա) պինդ-քար
բ) հեղուկ-ջուր , նավթ։
գ) գազային -գազ, օդ
Առաջադրանք 2
Թվարկեք առնվազն 5 նյութ, որից կարելի է բաժակ պատրաստել։
Ապակի, փայտ, ոսկուց, կավից։
Առաջադրանք 3
Առանձնացրեք ստորև տրված նյութերը և տեղադրեք աղյուսակի համապատասխան սյունակներում` պինդ — հեղուկ — գազային
Պղինձ, ջուր, կաթ, նավթ, ոսկի, ապակի, թթվածին, գոլորշի, ջրածին, փայտ, պողպատ, արծաթ, ոսկի:
պինդ- պղինձ,ոսկի,արծաթ,ապակի,փայտ,պողպատ,արծաթ,ոսկի։
հեղուկ- ջուր,կաթ,նավթ
գազային-թթվածին,գոլորշի,ջրածին։
Վարժությո ւն
պինդ- քար,ոսկի,արծաթ
հեղուկ- ջուր, կաթ, հյութ
գազային-գազ,գոլորշի, ջրածին,
ՄԱՔՈՒՐ ՆՅՈՒԹԵՐ ԵՎ ԽԱՌՆՈՒՐԴՆԵՐ, ԽԱՌՆՈՒՐԴՆԵՐԻ ԲԱԺԱՆՄԱՆ ԵՂԱՆԱԿՆԵՐԸ
Опубликовано 16 августа, 2018 автором Իվետա Ջանազյան
Առօրյայում մենք շատ ենք օգտագործում «մաքուր ջուր», «մաքուր աղ», «մաքուր արծաթ (կամ ոսկի)» և նման այլ արտահայտություններ: Իրականում այդ նյութերդ բոլորովին էլ մաքուր չեն: Օրինակ՝ նույնիսկ ամենաբարձր հարգի արծաթե կամ ոսկե մատանին պարունակում է նաև այլ նյութեր, այսինքն՝ իրականում խառնուրդ է:
Մաքուր չէ նաև խմելու ջուրդ, որը նույնպես պարունակում է խառնուրդներ՝ թեկուզ քիչ քանակով: Դեռ ավելին՝ իսկական մաքուր (թորած) ջուրն օգտակար չէ առողջությանը:
Օդը, որը մենք շնչում ենք, նույնպես խառնուրդ է ու բաղկացած է մի քանի գազից՝ ազոտ, թթվածին, ածխաթթու գազ, ջրային գոլորշիներ, արգոն և այլն:
Մաքուր նյութերը բաղկացած են միայն մեկ նյութի մասնիկներից և ունեն հաստատուն բաղադրություն:
Խառնուրդները բաղկացած են մեկից ավելի նյութերի մասնիկներից, ըստ որում այդ բաղադրիչ նյութերը պահպանում են իրենց հատկությունները
Հաճախ (բայց ոչ միշտ) հնարավոր է անզեն աչքով տարբերել մաքուր նյութը խառնուրդից, օրինակ՝ տարբեր գույնի պինդ նյութերի խառնուրդները: Կամ, եթե թափանցիկ անոթի մեջ լցնենք ջուր, ավելացնենք ածխի փոշի և անոթը թափահարենք, ապա կստացվի ջրի ու ածխի փոշու խառնուրդ, որում պարզորոշ երևում են ածխի սև մասնիկները: Որոշ ժամանակ անց ջրից թեթև ածխի մասնիկները կբարձրանան վերև, և ջուրը կմաքրվի:
Սակայն կերակրի աղը ջրում լուծելիս ջուրը թափանցիկ է մնում, և աղի առկայությունը ջրում բացահայտվում է, օրինակ, համը փորձելիս:
Շատ հաճախ անհրաժեշտ է լինում բաժանել խառնուրդներն իրենց բաղադրիչների: Հայտնի են այդպիսի բաժանման մի շարք եղանակներ, որոնցից առավել մատչելի են պարզեցումը, զտումը, շոգիացումը, մագնիսով բաժանումը, ինչպես նաև՝ թորումը:
Պարզեցում: Երբեմն տարբեր պատճառներով ջրի ծորակից հոսում է ավազի մասնիկներ պարունակող ջուր: Եթե այդ ջուրը լցնենք բաժակի մեջ և որոշ ժամանակ թողնենք, ապա ջրից ծանր ավազի մասնիկները կնստեն բաժակի հատակին, և ջուրը կմաքրվի՝ կպարզվի: Այնուհետե հնարավոր է մաքրված ջուրը զգուշությամբ լցնել մեկ այլ բաժակի մեջ:
Զտում: Եթե հեղուկին խառնված են չլուծվող պինդ մասնիկներ, ապա վերջիններս հնարավոր է առանձնացնել նաև զտմամբ (ֆիլտրմամբ): Այս եղանակից օգտվելիս օգտագործում են հատուկ զտիչ թուղթ (ֆիլտրի թուղթ): Ապակե կամ այլ նյութից պատրաստված ձագարը ֆիլտրի թղթով տեղադրում են ընդունող անոթի վրա և ձագարի մեջ լցնում պղտոր հեղուկր: Պինդ նյութի մասնիկները մնում են զտիչ թղթի վրա, իսկ մաքրված թափանցիկ զտահեղուկը հավաքվում է ընդունող անոթի մեջ:
Շոգիացում: Նշված երկու եղանակով անհնար է բաժանել հեղուկը և դրանում լուծված պինդ նյութը, օրինակ՝ կերակրի աղը կամ շաքարը ջրից: Այդ դեպքում կարելի է կիրառել շոգիացումդ: Օրինակ՝ եթե շաքարի ջրային լուծույթը լցնենք թասիկի մեջ ե սպիրտայրոցով կամ այլ տաքացուցիչով տաքացնենք, ապա որոշ ժամանակ անց ջուրր կգոլորշանա, իսկ շաքարի մանր բյուրեղները կմնան թասիկի հատակին:
Թորում: Իսկ ինչպե՞ս վարվել, եթե անհրաժեշտ է բաժանել միմյանց մեջ լավ լուծվող հեղուկներր, օրինակ՝ սպիրտը կամ նավթը և ջուրը: Դեռ հին ժամանակներում մարդիկ նկատել էին, որ այդպիսի հեղուկները հնարավոր է բաժանել իրարից՝ խառնուրդր եռացնելով, և ապա՝ ավելի դյուրաեռ (հեշտ եռացող) հեղուկի գոլորշին սառեցնելով ու մեկ այլ անոթում ստացված մաքուր հեղուկր հավաքելով: Սա շատ կարևոր եղանակ է, որի միջոցով, օրինակ, նավթից ստանում են բազմաթիվ արժեքավոր բաղադրիչներ:
Մագնիսով բաժանում: Այս եղանակից հնարավոր է օգտվել, եթե խառնուրդի բաղադրիչներից մեկր ձգվում է մագնիսով, օրինակ՝ երկաթի մանր տաշեղների ու ծծմբի փոշու խառնուրդների դեպքում: Այդպիսի խառնուրդին մագնիս մոտեցնելիս երկաթի փոշին կձգվի մագնիսի վրա ու կառանձնանա:
Բնագիտական փորձ — փորձի համար բերում եք մետաղե գդալ, մոմ աղ կամ շաքարավազ, լուցկի:
Գործնական աշխատանք
Ա] մահճակալ, պահարան, վարագույր։
Բ-սիրածդ գրքերի անունները- Ալիսը հրաշքների աշխարհում, Փոքրիկ իշխան։
Գ-Նոր սենյակ
9․ Հորդ- հարդ, հորթ,վարդ,
հարդ-հորդ,վարդ,Վարդ,հորթ։
Ուղտ- ախտ,աղտ,ուխտ,
գիրք-դիրք,գիրկ։
10․
հնչել-ձայնել
հնչյուն-ձայն
հնչեղ- ձայնեղ
գեղեցկաձայն-բարեհունչ
11․Հնչեց առաջին զանգը։
Ես գիտեմ բոլոր հնչյուները։
Ես իմ փոքրիկ եղբորը սովորեցրի գրել կարդալ։
Գիրը ստեղծվել է որևէ միտք գրավոր փոխանցելու համար։
12․
Հանկարծ ինչ որ հնչյուններ լսվեցին։
Ամեն ինչ լուռ էր ոչ մի ձայն չէր լսվում։
Հայերեն գրերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել։
Անծանոթ տառեր են չեմ կարող կարդալ։
ENGLISH
Պատասխանեք հարցերին, պատրաստ եղեք քննարկման։
- What is your favourite animal?
- My favourite animal is a dog.
- Find out interesting facts about you’re favourite animals.
Dog
ADVERTISEMENTIMAGE SOURCE
Dog
The history of dogs is an old tale indeed. You could say as long as there has been civilisation, there have been records of humans and dogs. Dogs were domesticated from wolves around 15,000 years ago. New evidence suggests that dogs were first domesticated in East Asia, possibly China. Over time, the dog has developed into hundreds of breeds with a great degree of variation.
- What can you tell about your favourite animal?
Dogs are very loyal animals. People call dogs loyal friends ․
- What can you tell about our zoo, do you like it?
I like our zoo .Our zoo is very nice.There are many interesting animals.I feel sorry for the animals ,because they are in the cage.
Անծանոթ բառերից երեքով կազմեք նախադասություններ։
The animals are in a cage․-Cage.
My father drive our new car.-Drive
There is beautifule fence in our garden-Fence
5-3 դասարան
25.09.2020
1. Գտենք այն թիվը, որը *-ի փոխարեն տեղադրելու դեպքում կստացվի ճիշտ հավասարություն:
- 120:30=3x*
- 6×20=240:2
- 18:6=24:8
- Կատարեք գործողությունները
- ( 71+ 132342:14)+(1546-847:121)=11063
2. Հայրը 65 տարեկան է, դուստրը՝ 41։ Քանի՞ տարեկան էր հայրը, երբ դուտրը 16 տարեկան էր։
65-41=24
24+16=30
3. Երեք հաջորդական կանգառներում ավտոբուսից իջնում է 3 ուղևոր, բարձրանում՝
4-ը։ Քանի՞ ուղևոր կար ավտոբուսում ամենասկզբում, եթե երեք կանգառներից հետո
դարձավ 15 ուղևոր։
լուծում
3×3=9
4×3=12
15-12=3
9+3=12
Պատասխան սկզբում ավտոբուսի մեջ կա 12 մարդ։
4. Հաշվել ուղղանկյան մակերեսը նայելով գծագրին
S=14×8
S=112
Բնագիտություն
Ինչ է բնությունը. կենդանի և անկենդան բնություն
Опубликовано 8 августа, 2018 автором Իվետա Ջանազյան
Բնությունն ամբողջ նյութական աշխարհն է: Այն բաղկացած է կենդանի և անկենդան բաղադրիչներից: Բույսերը և բոլոր կենդանի օրգանիզմները՝ ներառյալ մարդը, կենդանի բնության մարմիններ են: Արեգակը, մոլորակները, աստղերը, քարը, գրիչը, քանոնը և այլն անկենդան բնության մարմիններ են։
Ի տարբերություն մյուս կենդանիների՝ մարդն օժտված է բանականությամբ և բնության բարիքները կարողանում է տնօրինել ըստ իր նպատակների։ Այդ պատճառով բնության վերաբերյալ գիտելիքները մեծ դեր ունեն մարդու կյանքում’ առաջին հերթին բնությունը պահպանելու նպատակով: Բնությունը ուսումնասիրվում է տարբեր գիտությունների կողմից: Բնությունն ուսումնասիրող գիտությունների խումբը կոչվում է բնագիտություն:
Բնության մեջ մշտապես կատարվում են բազմապիսի փոփոխություններ: Երկնքում իր դիրքն է փոխում Լուսինը, կայծակն է փայլատակում, անձրև է տեղում, երբեմն անձրևից հետո ծիածանն է հայտնվում, հատակին թափված ջուրն է գոլորշանում, ժանգոտում է երկաթե մեխը: Այս փոփոխությունները բնության երևույթներ են:
Բնության յուրաքանչյուր երևույթ ունի իր առաջացման պատճառները և առաջացնում է իր հետևանքները: Օրինակ’ ցերեկվա և գիշերվա հերթափոխության պատճառը Երկրի պտույտն է իր առանցքի շուրջ, իսկ տարվա եղանակների փոփոխությունները հետևանք են Արեգակի նկատմամբ Երկրի դիրքի փոփոխության: Մարմինների ցած ընկնելու պատճառը Երկրի ձգողությունն է: Քամու առաջացման պատճառներից է օդի անհավասարաչափ տաքացումը: Օդի ջերմաստիճանի իջնելու պատճառով ձմռանը ջուրը սառչում է: Գարնանը ձնհալը օդի ջերմաստիճանի բարձրանալու հետևանք է: Այս օրինակները միաժամանակ հաստատում են, որ բնության երևույթները փոխադարձաբար կապված են:
Ուսումնասիրելով «Բնագիտություն» առարկան՝ դուք պատկերացում կկազմեք բնության զանազան երևույթների և դրանց առաջացման պատճառների մասին, կարևոր տեղեկություններ կստանաք Տիեզերքի, Երկրի կառուցվածքի, բուսական և կենդանական աշխարհների, մթնոլորտի, ջրոլորտի և այլնի վերաբերյալ:
Առաջադրանք
- Նկարագրեք որևէ երևույթ և նշեք դրա առաջացման պատճառներն ու առաջացրած հետևանքները։
Ծիածան, անձրևից հետո երկնքում հայտնվող բազմերանգ կամարի տեսքով մթնոլորտի տեսողական երևույթ է։
Սովորաբար, ծիածանն առաջանում է այն ժամանակ, երբ անձրևից հետո օդում դեռևս մնացած և ճախրող ջրի մանր կաթիլները լուսավորում է բացված արևը։ Ծիածանը երևում է այնքան ժամանակ, քանի դեռ Արևի ջերմությունից օդը բավարար չափով չի տաքացել և անձրևի փոշին չի գոլորշացել։ Դա տևում է մի քանիսից մինչև մի քանի տասնյակ րոպե։
- Ըստ դասանյութում բերված նկարների՝ աղյուսակում գրեք կենդանի և անկենդան բնության մարմինների անուններ:
- Անկենդան- քար, արձան, երկիր,բաժակ, գնդակ, կահույք։
- Կենդանի- մարդ, կենդանիններ,բույսեր․
ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՄԱՆ ՄԵԹՈԴՆԵՐԸ. ԴԻՏՈՒՄ, ՓՈՐՁ, ՉԱՓՈՒՄ
Մարդկության զարգացման պատմությունը ցույց է տալիս, որ դարեր շարունակ մարդը ձգտել է ճանաչել բնությունը, առավել խոր գիտելիքներ ձեռք բերել բնության մարմինների և երևույթների մասին:
Բնության տարբեր մարմինների հատկությունների, բնական երևույթների իմացությունը մարդուն հնարավորություն է տալիս ճիշտ կողմնորոշվելու առօրյա կյանքում, խուսափելու հնարավոր վտանգներից, ստեղծելու նյութական բարիքներ, ավելի բարեկեցիկ և հարմարավետ դարձնելու իր կյանքը:
Կենդանի և անկենդան բնությունը կարելի է ուսումնասիրել տարբեր եղանակներով կամ, ինչպես ընդունված է ասել, տարբեր մեթոդներով, որոնցից են դիտումը, փորձը և չափումները:
Դիտումների միջոցով մենք մեր զգայարանների շնորհիվ բնական պայմաններում ծանոթանում ենք տարբեր երևույթների, պարզում տարբեր մարմինների հատկությունները: Դիտումները մեզ թույլ են տալիս որոշակի նախնական պատկերացումներ կազմել այս կամ այն երևույթի մասին, նկատել որոշ օրինաչափություններ։
Բնության երևույթներն ուսումնասիրում են գիտնականները: Սակայն մի շարք երևույթներ կարող եք ուսումնասիրել նաև դուք՝ կատարելով պարզագույն դիտումներ: Դիտման միջոցով կարող եք պարզել, որ մարմինները տաքանալիս ընդարձակվում են, որ տարբեր նյութեր տարբեր չափով են ջերմություն հաղորդում, որ բույսերն առանց ջրի չորանում են, որ գետերը սովորաբար վարարում են գարնանը և այլն:
Բնության մասին ավելի խոր գիտելիքներ կարելի է ձեռք բերել փորձերի միջոցով: Փորձի ընթացքում հետազոտողը ոչ միայն պարզապես դիտում է ուսումնասիրվող երևույթը, այլև կարողանում է միջամտել տեղի ունեցող փոփոխություններին, կառավարել դրանք: Առավել հավաստի տեղեկություններ ստանալու համար փորձերը կրկնվում են մի քանի անգամ:
Օրինակ՝ եթե դուք ցանկանում եք պարզել, թե որ ջերմաստիճանում է եռում ջուրը, ուսուցչի օգնությամբ կարող եք կատարել հետևյալ փորձը: Անոթի մեջ լցրեք ջուր և սկսեք տաքացնել: Փորձի ընթացքում հետևեք ջրի մեջ իջեցված ջերմաչափի ցուցմունքին ։
Երբ ջուրն սկսի եռալ, գրանցեք ջերմաչափի ցուցմունքը: Դա կլինի ջրի եռման ջերմաստիճանը: Ձեր մեջ կարող է հարց առաջանալ՝ իսկ գուցե ավելի փոքր քանակությամբ ջուրն ավելի ցա՞ծր ջերմաստիճանում է եռում: Ձեր այդ ենթադրությունր դարձյալ կարող եք ստուգել փորձով: Կպարզվի, որ ջրի եռման ջերմաստիճանը կախված չէ ջրի քանակից: Ինչ քանակությամբ ջուր էլ վերցնեք, կեռա միևնույն ջերմաստիճանում:
Փորձերի միջոցով ուսումնասիրում են ոչ միայն անկենդան, այլև՝ կենդանի մարմինների հատկությունները: Օրինակ՝ փորձերով կարելի է պարզել որոշ նյութերի օգտակար ազդեցությունը բույսերի աճի վրա կամ ստուգել սննդում թունավոր նյութերի առկայությունը և դրանց վնասակար ազդեցությունը մարդու առողջության վրա:
Դիտումները և փորձերը լրացվում են չափումներով և քանական հաշվարկներով: Ոչ մի լուրջ հետազոտություն չի իրականացվում առանց չափումների: Դուք արդեն ծանոթ եք, թե ինչպես են չափում հեռավորությունը, մարմնի զանգվածը, ժամանակը: Չափման շնորհիվ որոշվում է չափվող մեծության թվային արժեքը՝ համապատասխան միավորով արտահայտված, օրինակ՝ երկարությունը՝ մետրերով, ժամանակը՝ վայրկյաններով, զանգվածը՝ կիլոգրամներով և այլն:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Որո՞նք են բնության ուսումնասիրման եղանակները:
ԴԻՏՈՒՄ, ՓՈՐՁ, ՉԱՓՈՒՄ։
- Ի՞նչ է դիտումը, բերեք օրինակներ:
- Դիտումների միջոցով մենք մեր զգայարանների շնորհիվ բնական պայմաններում ծանոթանում ենք տարբեր երևույթների, պարզում տարբեր մարմինների հատկությունները:
- Ինչո՞վ է փորձը տարբերվում դիտումից:
Փորձի ընթացքում հետազոտողը ոչ միայն պարզապես դիտում է ուսումնասիրվող երևույթը, այլև կարողանում է միջամտել տեղի ունեցող փոփոխություններին, կառավարել դրանք: Առավել հավաստի տեղեկություններ ստանալու համար փորձերը կրկնվում են մի քանի անգամ:
- Նկարագրեք որևէ փորձ։
Գնդակը նետում ենք վերև բայց այն ներքև է իջնում։Ինչպես կարող ենք դա բացատրել։Հիմա կբացատրեմ դա երկրի ձգողության ուժն է։
- Թվարկեք երկարության ժամանակի, զանգվածի չափման միավորները։
- Երկաոորության չափման միավորները-մմ,սմ,դմ,մ,կմ։
- զանգվածի ճապման միավոր-գ, կգ,տ։
- ժամանակ-վրկ,ր,ժ,օր,շաբաթ,ամիս, տարի,դար։
Առաջադրանք 2
Թվարկեք քանի նյութից կարելի է պատրաստել բաժակը:
1․Ապակուց
2․փայտից
3․Պղնձից
4․երկաթից
5․Ոսկուց
Առաջադրանք 3
Թվարկեք տանը, դպրոցում, բակում հանդիպող գործիքներ, որոնցով չափումներ են կատարում:
Մետրով, քանոնով, կշեռք։
Առաջադրանք 4
Թվարկեք տանը, դպրոցում, բակում հանդիպող օրգանական և անօրգանական ։
Օրգանական-գազ, բենզին, ացետոն, բոլոր դեղերը, պոլիէթիլային տոպրակները, արհեստական մետաքս։
Մաթեմատիկա
24.09.2020
Թեմա՝ Մեկը և զրոն յուրահատուկ թվեր են
- Կատարե՛ք գործողությունները.
Ա. (45:9-24:6) x 1 + 2×1=3
Բ.(1+1):1+1:(3-2) + 4 x 1- 1 : 1=6
Գ. (25 -24) x (6-5)+1:1+(8-7) x 1=3
Դ. (453-452):(17-16) + 1 x 1=2
- Գրեք այն ամենափոքր քառանիշ թիվը, որը չի փոխվում նրա գրառման մեջ թվանշանների ցանկացած տեղափոխության դեպքում:
Պատասխան 1111
3.Կատարեք գործողությունները
(25-75:3) =0
10 x (11-121:11)=0
5-0+13×0-4×0=5
- Բրուտը 1 օրում պատրաստում էր 5 կճուճ: Նոր չարխ տեղադրելուց հետո նա սկսեց 1 օրում 3 կճուճով ավելի պատրաստել: Քանի՞ կճուճ կպատրաստի բրուտը 7 օրում:
լուծում
5+3=8
8×7=56
Սեպտեմբերի 24
Ռեդյարդ Քիփլինգի «Թե ինչպես գրվեց առաջին նամակը» , կատարիր առաջադրանքները՝
Սեպտեմբերի 24
Ռեդյարդ Քիփլինգի «Թե ինչպես գրվեց առաջին նամակը» , կատարիր առաջադրանքները՝
1.Գրիր հետևյալ բառերի հոմանիշները՝քարայր մեծ, չքնաղ, ճամփա, խոշոր, ծիծաղ:
քարայր -քարանձավ, այր, անձավ,
Մեծ-հսկա,
Չքնաղ- շատ գեղեցիկ, աննման, չնաշխարհիկ
ճամփա- ճանապարհ։
խոշոր- հսկա, մեծ
ծիծաղ- խինդ
2.Քո կարծիքով ո՞րն է այս պատմության ամենազվարճալի հատվածը:
Ինձ ամենաշատը դուր եկավ 1-ի մասի այս հատվածը։
Օտարականը նայեց նկարին ու գլխով արեց: Ապա մտածեց. «Ես գնամ, օգնության կանչեմ նրա ցեղակիցներին»:
Ինձ դուր եկավ ,քանի որ օտարականը ընդհանրապես ուրիշ բան էր հասկացել նկարին նայելով և դա շատ ծիծաղելի էր։
3.Դու էլ փորձի՛ր նկար-նամակ ուղարկել Թաֆիին և համոզի՛ր, որ գրել-կարդալ սովորի:
4.Համացանցից, այլ աղբյուրներից գտի՛ր տեղեկություններ նամակի մասին. ինչ ասել է նամակ,
նամակների տեսակները, կառուցվածքը և այլն:
Նամակը մեկ կամ երկու թերթից կազմված անձնական կամ պաշտոնական բնույթ կրող գրավոր ուղերձ է։ Սովորաբար նամակը հասցեատիրոջն է հասնում փոստային ծառայության միջոցով։
Նամակագրությունների քանակը ժամանակակից հեռահաղորդակցման միջոցների հայտնագործությունից հետո զգալիորեն նվազել է։
Մայրենի Լեզու
.Առաջին և երկրորդ մասերը բաժանիր հատվածների և վերնագրիր յուրաքանչյուր հատվածը:
Առաջին մաս-Օգնություն օտարականից։
Երկրորդ մաս-Նկար նամակ
2. Այդ հատվածներից, որը քեզ ամենաշատն է դուր եկել, գրավոր փոխադրիր:
Ինձ ամենաշատը դուր եկավ 1-ի մասի այս հատվածը։
Օտարականը նայեց նկարին ու գլխով արեց: Ապա մտածեց. «Ես գնամ, օգնության կանչեմ նրա ցեղակիցներին»:
Ինձ դուր եկավ ,քանի որ օտարականը ընդհանրապես ուրիշ բան էր հասկացել նկարին նայելով և դա շատ ծիծաղելի էր։
Մաթեմատիկա
5-րդ դասարան
23.09.2020
Հաշիվ և թիվ. Բնական թվեր և նրանց համեմատումը
- Թվերը դասավորեք աճման կարգով
14, 27, 98, 12, 47,654, 24, 1478
12,14,24, 27,47 , 654,1478:
- Թվերը դասավորեք նվազման կարգով
478, 14, 14587, 25, 14, 147, 2005
14587,2005, 478, 147, 25,14,14
- Բերեք անհավասարությունների միքանի օրինակներ
Օր. 14 > 7, 154 < 178
25 >20 5000<7000
- Համեմատե՛ք թվերը
147 < 158
174< 478
25< 52
147899 < 455567
- Աշակերտը կարդալով օրական 10 էջ, 6 օրվա ընթացքում կարդացել է գրքի կեսը: Քանի՞ էջ կա գրքում:
- Լուծում
- 10×6=60
- 60×2=120