Ճապոնիա

Դասի հղումը

Ճապոնիայի բնակչությունը

Քարտեզի վրա նշել Ճապոնիայի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Ճապոնիայի հարևան պետոություններն են՝ Չինաստանը, Հարավային Կորեան և Ռուսաստանը։

Ափերը ողողող ջրային ավազններն են ՝Ճապոնական ծովը և Խաղաղ օվկիանոսը:

Բնութագրեք Ճապոնիայի աշխարհագրական դիրքը:

Ճապոնիան ունի լավ աշխարհագրական դիրք։Ողողող ջրերն են Ճապոնական ծովը և Խաղաղ օվկիանոսը։Ճապոնական կղզիներ կղզեխումբ Խաղաղ օվկիանոսի արևմտյան մասում, Ճապոնիայի հիմնական մասը։ Տարածությունը շուրջ 370․000 կմ² է։ Կղզեխումբը բաղկացած է 6 852 կղզիներից, որոնցից միայն 430-ն են բնակեցված (որն էլ տալիս է բնական ռեսուրսների առատություն)։Ճապոնիա՝․խոնավ կլիմա․լեռնային երկիրԸստ այս տվյալների այնտեղ գետերը արագ են հոսում, ինչպես և Հայաստանում։Ճապոնիայում շատ են լինում ՝ երկրաշարժեր, ցնցումներ և հրաբուխային ժայթքումներ։

Ի՞նչ դեր ունի Ճապոնիան հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում։

Ճապոնիան մեծ դեր է խաղում հվ-արմ Ասիայում և ամբողջ աշխարհում։ Ճապոնիան էլեկտրոնիկայի , ավտոմեքենաներիև բարձր տեխնոլոգիական այլ ապրանքների առաջատար արտադրողն է։ Ճապոնիան աշխարհի խոշորագույն տնտեսություն ունեցողներից է։ Նաև Ճապոնիան մեծ դեր է խաղում Հարավարևելյան Ասիայի տարածաշրջանում խաղաղության և կայունության պահպանման գործում։ Ճապոնիան նաև մասնկացում է ՄԱԿ-ի և Առևտրի համաշխարհային միջազգային կազմակերպություններին և նպաստում է գլոբալ խդնիրների լուծմանը։

Որո՞նք են Ճապոնիայի զարգացման նախադրյալները:

Ճապոնիան ունի լավ կրթություն և որի շնորհիվ էլ ունի մի շարք զարգացած տեխնոլոգիաններ։Ճապոնիան ներդրումներ է կատարում հետազոտությունների և զարգացման մեջ, նաև աջակցում է ձեռներեցությանը և նորարարական նորաստեղծ ընկերություններին: Ճապոնիայի զարգացման նախադրյալներից է նաև իր կղզու բնությունը աշխարհագրական դիրքը և կլիմայական պայմանները։ Կղզու բնությունը տալիս է հնարավորությոն ունենալ՝ ձկնաբուծական հարուստ ռեսուրսներ, հեշտացնում և զարգացնում է ծովային առևտուրը: Գյուղատնտեսության և ջրային ռեսուրսների վրա ազդում են կլիմայական պայմանները։ Ճապոնիան ողողող ջրերից է Խաղաղ օվկիանոսը, որը նրան տալիս է հնարավորություն զարգացնել առևտուրը, այսինքն լինել առևտրի կենտրոնում այն նաև ունի մուտ դեպի միջազգային շուկա։Ահա թե ինչն է կարևոր դեր խաղացել Ճապոնիայի զարգացման գործում։

Որո՞նք են Ճապոնիայի տնտեսության առաջատար ճյուղերը:

Ճապոնիայի տնտեսություն, աշխարհի ամենազարգացած տնտեսություններից մեկը։ ՀՆԱ-ի ցուցանիշով այն աշխարհում երրորդ տեղում է ԱՄՆ-ից ու Չինաստանից հետո և չորրորդը՝ գնողունակության համարժեքությամՃապոնիան նաև աշխարհի չորրորդ խոշոր սպառողական շուկան էՃապոնիան աշխարհում երկրորդ խոշորագույն ավտոարտադրող երկիրն է։ Այն հաճախ դասվում է աշխարհի ամենանորարար երկրների շարքում՝ գլխավորելով գլոբալ արտոնագրերի ներկայացման մի քանի չափումներ։ Հանդիպելով Չինաստանի և Հարավային Կորեայի աճող մրցակցությանը՝ Ճապոնիայում արտադրությունը ներկայումս կենտրոնանում է հիմնականում բարձր տեխնոլոգիաների և ճշգրիտ ապրանքների վրա, ինչպիսիք են ինտեգրալ սխեմաները, հիբրիդային մեքենաները և ռոբոտաշինությունը։

Այսպիսով տնտեսության առաջատար ճյուղերն են ՝գյուղատնտեսությունը, ավտոմոբիլների արտադրությունը, էլեկտրոնիկա, պողպատի արտադրությունը և նավաշինությունը։

Դաս 13. (18.11-22.12)

Դաս 13.    (18.11-22.12)   

§22. Էներգիայի փոխակերպումները տատանողական շարժման ժամանակ: 

§23. Մաթեմատիկական և զսպանակավոր ճոճանակներ: Սեփական տատանումների պարբերությունը:        

1. Որքա՞ն է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի լրիվ մեխանիկական էներգիան:

Ճոճանակի լրիվ մեխանիկական էներգիան պահպանվում է,քանի որ նրա A և B կետերը իրար հավասար են։

2.Էներգիայի ի՞նչ փոխակերպումներ են  տեղի ունենում ճոճանակի սեփական տատանումների ժամանակ:

Գնդիկի պոտենցիալը սկսում է աճել, կինետիկը ՝ զրո ։

3. Ո՞ր դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի պոտենցիալ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

Պոտենցիալ էներգիան ունի նվազագույն արժեքը գնդիկի հավասարակշռման դիրքում, իսկ առավելագույն արժեքը ունի լայնույթի ամենաբարձր կետում։

4. Ո՞ր դիրքում է սեփական տատանումներ կատարող ճոճոնակի կինետիկ էներգիան առավելագույնը և որ դիրքում նվազագույնը:

Սեթական տատանումներ կտարող ճոճանակի կինետիկ էներգիան նվազագույնին է հասնում գնդիկի հավարակշռված դիրքում՝կենտրոնում,իսկ առավելագույին է հասնում լայնւյթի ամենաբարրձր կետում։

5. Ի՞նչ տվյալներ են անհրաժեշտ մաթեմատիկական ճոճանակի առավելագույն արագու- թյունը հաշվելու համար: Մտածեք, թե ինչ եղանակով կարելի է հաշվել այն:

Չմարող տատանումներ կարելի է ստանալ շփման ուժի և դիմադրության ուժի բացակայության դեպքում։

6. Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ չմարող տատանումներ:

Եթե չլիներ օդը ապա կլիներ չմարող տատանումներ։

7. Ի՞նչ մեծություններից է կախված մաթեմատիկական ճոճանակի տատանումների պարբերությունը և ինչ մեծություններից  այն կախված չէ: Գրել բանաձևը:

8. Ի՞նչ մեծություններից է կախված զսպանակավոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը: Գրել բանաձևը:

Զսպանավոր ճոճանակի տատանումների պարբերությունը կախված է բեռի զանգվածից և կոշտությունից։

9. Որքա՞ն է ազատ անկման արագացումը ՝ հասարակածում, բևեռներում, Երևանում:

Հասարակածում-g=9,78մ/վ²
Երևանում-g=9,80մ/վ²
Բևեռներում=g=9,83մ/վ²

Հայոց լեզու, 18.12-22.12

Կապեր կոչվում են այն բառերը, որոնք որևէ բառ կապում են բայական անդամին և նրա հետ միասին դառնում են բայական անդամի լրացում։ Կապերը ըստ շարադասության լինում են երեք տեսակ՝

1. Նախադրություններ, որոնք դրվում են կապվող բառից առաջ (առանց, ըստ, իբրև, որպես, հօգուտ, փոխանակ, դեպի,նախքան, միշտ, առ, չնայած, ի, հակառակ, հանուն և այլն)։
2. Ետադրություններ կոչվում են այն բայերը, որոնք դրվում են կապվող բառից հետո (հետո, հանուն, առթիվ, անց, առջև, հետ, վերաբերյալ, ներքո, նման, պես, փոխարեն, օգտին, վրա, մասին, միջև, մեջ, տակ, համար և այլն)։
3. Երկդրություններ կոչվում են այն կապերը, որոնք կարող են դրվել և՛ կապվող բառից առաջ և՛ կապվող բառից հետո (ընդդեմ, շնորհիվ, բացի, համաձայն, չնայած, անկախ)։

Կապերը նախադասություն անդամ ինքնուրույն չեն լինում և հարցի չեն պատասխանում։

Առաջադրանքներ:

1.Տրված կապերի հետ գործածիր երկուական գոյական:

Բացի-բացի ինձանից,բացի Անահիտից
առթիվ-Ծնդնդյան առթիվ,տոների առթիվ
առանց-առանց ընկերներ,առանց քեզ
նախքան-նախքան խոսելը, նախքան նոր տարին տարին
վերաբերյալ- թեմայի վերաբերյալ, պատմվածքի վերաբերյալ
օգտին-իմ օգտին, Ալլայի օգտին
փոխարեն-գրքի փոխարեն, Ալիզեյի փոխարեն
հանուն-հանուն ազգի, հանուն քեզ
մինչ-մինչ վաղը, մինչ երեքշաբթի
նկատմամբ-մարդու նկատմամբ,
վրա-սեղանի վրա, աթոռի վրա
համաձայն-պայմանագրին համաձայն

2. Նախադասությունների մեջ ընդգծված ետադրությամբ կառույցները փոխարինիր հոմանիշ նախադրությամբ կառույցներով:

ա) Նա, հանգամանքներին չնայելով, պնդում էր իրենը։
Նա, առանց հանգամանքներին նայելու պնդում էր իրենը։

բ)  Զինվորները առյուծի պես կռվեցին հայրենիքի համար։
Զինվերները առյուծի նման կռվեցին հայրենիքի համար։

գ) Տնօրենը իր հրամանի համաձայն ազատեց կարգազանցին։
Տնօրենը ըստ հրամանի ազատեց կարգազանցին։

դ) Պետական մակարդակով սովյալների օգտին գումար հանգանակեցին։
Պետական մակարդակով սովյալների համար գումար հանգանակեցին։


ե) Խոսքը սկսելուց առաջ պետք է հստակեցնել ասելիքը։
Խոսքը սկսելուց պետք է հստակացնել ասելիքը։

զ) Հավատի համար պայքարը հաղթությամբ պսակվեց։
Հանուն հավատի պայքարը հաղթությամբ պսակվեց։

է) Թշնամիների դեմ անհավասար պայքարում մարտիկները քաջաբար կռվում էին։
Ընդեմ թշնամիների անհավասար պայքարում մարտիկները քաջաբար կռվում էին։

3. Շարքում առանձնացրու նախադրություններն ու ետադրությունները:

Ի դեմս,, պես, հանուն, հանձին, բացառությամբ, նկատմամբ, չնայած, առթիվ, հանդերձ, անկախ, համար, հեռու, դեպի, ներքո, հօգուտ, վերաբերյլ, նման, որպես, մինչև, բացի :

Նախադրություններ-Ի դեմս,հանուն,հանձնին,բացառույթյամբ,չնայած,անկախ,հեռու,դեպի,հօգուտ,որպես,մինչև,բացի

ետադրություններ-պես,բացառությամբ,նկատմամբ,առթիվ,հանդերձ,համար,ներքո,վերաբերյալ,նման,

4.Յուրաքանչյուր շարքում ընդգծի՛ր կապը։

Երբ, բացի, որովհետև, այնտեղ
մտերմորեն, ամենուրեք, դեպի, ստեպ-ստեպ
վրա, որևէ, և, մյուս
ինչու, յուրաքանչյուր, մասին, մասամբ
հանուն, անուն, այնքան, սույն։

Շաղկապներ

Նախադասություններ և նախադասության անդամներ իրար կապող բառերը կոչվում են շաղկապներ:
Առավել գործածական են և, ու, բայց, իսկ, սակայն, նաև, ապա, թե, եթե, որպեսզի, որովհետև, թեև, այլ, կամ, քանի որ,  թեպետ, քանզի շաղկապները:
Իսկ, բայց , սակայն, որ, թե, եթե, այլ, որպեսզի, որովհետև շաղկապներից առաջ միշտ դրվում է ստորակետ:

5. Կազմիր նախադասություններ՝ գործածելով եթե, որպեսզի, որովհետև, սակայն, իսկ, և շաղկապները։

Եթե ես այդ օրը լինեի այդտեղ շատ բան կփոխվեր։
Ես կկատարեմ իմ աշխատանքը, որպեսզի իմ ծնողները հպարտանան ինձանով։
Ալլան գնաց պարապմունքի, սակայն իրեն շատ վատ էր զգում։
Ես և Մալենան եկել էինք դասի իսկ Ալլան դեռ տանն էր։

6. Տրված առածներում գծերի փոխարեն տեղադրիր համապատասխան շաղկապը. թե, ո ՛չ…ո ՛չ, որ, մինչև, որպեսզի:

Մինչև առուն ջուր գա, գորտի աչքը դուրս կգա:
Ամռան արևից ինչ հասկացա, որ ձմռան արևից ինչ հասկանամ:
Թե խաչն իմն է, զորությունը ես գիտեմ:
Հարևանիս սիրում եմ, որպեսզի մատիս դարման անի:
Ո՛չ կտամ կով, ոչ կհագնեմ մով:
Մին մի տա,որ երկու չուզի:

7. Փակագծերում դրված շաղկապներից ընտրիր նախադասության մտքին համապատասխանը և տեղադրիր կետերի փոխարեն:

(Քանի որ, բայց, եթե, որ, երբ):
Մարդիկ հեշտությամբ են համոզվում, երբ իրենց աչքերով են տեսնում:
Անմիջապես ճանապարհ ընկավ, հրավերն արդեն ստացել էր:
Կյանքում հաջողության է հասնում նա, եթե համառորեն աշխատում է:
Շատ էր երազում ճամփորդել, բայց այդպես էլ չհաջողվեց:
Վաղուց լավ դիրքի հասած կլիներ, եթե ժամանակը զուր չվատներ:

Մի նվերի պատմություն

Ամանոր էր, ցուրտ սակայն բոլորի տանը ջերմ և ուրախ տրամադրություն։ Փողոցները զարդարված էին գեղեցիկ լույսերով, տոնածառներով, ձյունը որ կաթկթում էր արագ, բայց միևնույն պահին ուղակի հրաշալի։Մարդիկ ովքեր պատրաստվում էին ամանորին, շատպում էին, ուրախ էին, օօ՜ դա ուղղակի հրաշալի էր։Երեխաները գրելով ձմեռ պապիկին նրանց նամակները սպասում էին հրաշքին,  իսկ ծնողները շտպում էին տոնածառը զարդարել, ամանորյա սեղանը գեղեցկացնել, որպեսզի նշեն  գալիք 2024-ը։Բոլորը երազում էին, բոլորը ուրախ էին, բացի մեկից։

Նամակ ձմեռ պապիկին՝

Բարև Ձմեռ պապիկ, ինչպե՞ս ես։ Ես Մանեն եմ, ով ապրում է Երևանում շնորհավորում եմ քո գալիք ամանորը։Հուսով եմ այս տարին ինձ լավ եմ պահել և կստանամ իմ ուզած նվերը։ Ես ուզում եմ տիկնիկ ունենալ, հա իսկապես շատ շատ եմ ուզում։

Մանեն նամակը գրելով գեղեցիկ նկարում է, զարդարում է և տալիս է ծնողներին որպեսզի տանեն Ձմեռ պապիկին տալու։

Դեկտեմբերի 31

Մանեն ստանում է իր տիկնիկը, ուրախությունից սկսում է ցատկոտել և բարձր ձայնով ծիծաղել։Ապա նրանք ընտանիքով դուրս են գալիս, Մանեն տիկնիկը ձեռքից ներքև չէր դնում, շատ էր հավանել։Նա վազվելով իջնում է աստիճանները և մեկ էլ հանդիպում մի աղջկա, ով նստած էր պատի տակ և լալիս էր։

-Բարև, ես Մանեն եմ, ինչու՞ ես լալիս։
-Բարև․-լացելով ասեց այդ աղջիկը
-Ի՞նչ է պատահել
-Բոլորը նշում են ամանորը իսկ ես միայնակ նստած եմ մի անծանոթ վայրում, ես նույնիսկ նվեր չունեմ և ամեն տարի էլ չեմ ունեցել։․-Մանեն լսելով աղջկա խոսքերը և մտնելով իր իրավիճակի մեջ, մեկնեց տիկնիկը իրեն։
-Սա ի՞նչ է,- ասաց այդ աղջիկը
-Սա քո նվերն է, դու ասեցիր որ նվեր չունես, բայց դու սխալվեցիր քո նվերն ինձ մոտ էր,- աղջիկը նվերը դնում է աղջկա մոտ և վազում վերև։
-Շնորհակալ եմ, շնորհակա՜լ ․- աղջիկը գոռում է Մանեի հետևից

Մանեն բարձրանում է տուն և պատմում ծնողներին եղելությունը, ծնենղները գրկում են աղջկան և գովաբանում, քանի որ նա շատ լավ գործ էր արել, նա երջանկացրել էր փոքրիկ աղջկան։



ԵՂԵՔ ԲԱՐԻ և ՑԱՆԿԱՑԵՔ ԴԻՄԱՑԻՆԻՆ ՆՈՒՅՆՊԵՍ ԼԱՎԸ։

Նոյեմբերի 28-ից դեկտեմբերի 5ի 1և 2 առաջդրանքներ՝

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1

Արևմտահայերի կոտորածները և ինքնապաշտպանական կռիվները 1890-ական թվականները

• Վերլուծիր 1895թ. «Մայիսյան բարենորոգումներ»  և նրա հետևանքները:
  
  1895թ․ մայիսի 11-ին Օսմանյան կասրությանը ներկայացրեցին ՛՛Մայիսյան բարենորոգումների ծրագիրը՛՛։
  Սակայն իշխանությունները ոչ միայն չիրագործեցին այդ ծրագիրը, աևլև կազմակերպեցին հայերիզ զանգվածային կորածնումներ․Նախագիծը հիմանականում նախատեսում էր հայաբնակ վեց վիլայեթներում կենտրոնական իշխանության ամրապնդում, հասարակական   կյանքի զարգացում, արտադրության և տնտեսական դրության կարգավորում, ինչպես նաև քրիստոնյաների պաշտպանությունը քուրդ ցեղապետների կամայականություններից:
    Եվ 1895 թ․ Օսմանյան կասրությունը սկսեց բնաջնջլել Հայաստանը։
  
• Համեմատել Զեյթունի հերոսամարտը, Վանի ինքնապաշտպանությունը, հետևանքները:
  
  Նմանություններ իհարկե կան, սակայն՝
  
  ․ Վանի ինքնապաշտպանության վերջում Հայերը փորձում էին փրկվել կոտորածներից
  
  ․Զեյթունի հերոսամարտի ավարտը եղավ հաշտությամբ։
  
  
• Ցանոթացիր այս հղմանը «Ցեղասպանություն»  տերմինը,     ինչ փոփոխություններ կկատարեիր, հիմնավորիր կամ հերքիր, որ 21-րդ դարում ցեղասպանություն չի կատարվուեղմ:
  
  
  Ցեղասպանությունը կրկին շարունակվում է սակայն ոչ մաշտաբային և ոչ այդքան արագ ինչ եղել 1895-1915թ․ շրջաններում։Անընդհատ պատերազմներ և պատմության կրկնողություն։Նույն ցանկություններ, շատ զղչում եմ, որ իսկապես ոչ-ինչ չի փոխվել ՛՛ցեղասպանություն՛՛ տերմինը նույնն է մնացել։
  
  
• Փորձիր վերհանել քո նախնիների պատմությունը. արդյոք դու էլ մազապուրծ փախած հայի ժառանգ ես, թե ոչ, եթե այո , ապա հարցումների արդյունքում հավաքագրի այդ պատումը՝ նկարներով, հնամյա իրերի լուսանկարներով:
  
  
  
  
• Արդի և ապագա ինչ մոտեցում ես առաջարկում սահմանակից պետության/Թուրքիայի/, քո հասակակիցների  հետ:
  
  Որպես մոտեցում մտածում եմ, որ պետք է լինեն բարի դրացիական հարաբերություններ, մատծում եմ որ իմ հասկակացիները՝ մենք կարող ենք փոխել շատ բաներ։Քանի որ միթե բոլորս նույն մարդիկ չենք և արդյոք պետք է պատերազմներ անել և մարդկանց կյանքեր խլել, իմ կարծիքով իմ սերունդը դեռ շատ շատ բան ունի անելու և փոխելու։
  Սակայն լավ հարաբերությունները նույնպես չափազանց դժվար, քանի որ մեր անցյալը դա թույլ չի տալիս, այո սա իմ կարծին է որի վրա ես դեռ աշխատում եմ , սակայն ինձ թվում է ,որ դեռ հոգեպես պատրաստ չեմ ունենալ լավ հարաբերություններ թշնամուս հետ։

Առաջադրանք 2

Ազատագրական պայքարը Արևմտյան Հայաստանում

• Պատմել   20-րդ դարի սկզբին արևմտահայության նկատմամբ սուլթանական վարչակարգի վարած քաղաքականության մասին:
  
  Հայկական հարցը «լուծելու» նպատակով Աբդուլ Համիդը հայերի դեմ հանեց կայսրության անհնազանդ քոչվոր քրդական ցեղերին։ 1891 թ. նա քրդերից ու հյուսիսկովկասյան գաղթականներից, որոնք հայտնի էին «չերքեզներ» հավաքական անունով, ստեղծեց հատուկ հեծյալ գնդեր: Դրանք իր անունով կոչվեցին համիդիե։
  Համիդիեականները կառավարությունից ոչ միայն ռոճիկ էին ստանում, այլև իրավունք ունեին ազատորեն կողոպտելու հայ բնակչությանը, ձմռան ամիսներին իրենց բազմաքանակ անասուններով ապրելու հայկական գյուղերում։ Այս խորամանկ քայլով սուլթանը սիրաշահեց ապստամբ քրդերին և նրանց ուղղելով հայերի դեմ՝ առաջացրեց հայ–քրդական հակամարտություն։
  Բռնաճնշումները հասան աներևակայելի չափերի։ Բանտերը լցվեցին քաղաքական բանտարկյալներով, կախաղան բարձրացվեցին հայդուկային շարժման բազմաթիվ
  մասնակիցներ։ Մամուլում մտցվեց խիստ գրաքննություն, արգելվեց «Հայաստան» բառի գործածությունը։
  
• Ներկայացնել հայ ազատագրական շարժման ղեկավարների ընտրած մարտավարությունը:
  
• Համեմատել Մշո Ս.Առաքելոց վանքի կռիվը և 1904թ. Սասունի ապստամբությունը/ ընթացքը, ավարտը/:
  
• Հիմնավորեք կամ հերքեք այն տեսակետը, որ 20-րդ դարի սկզբին  հայդուկային շարժումը  իրեն սպառել էր:
• «Հայ կանայք/ կամ  հայ կինը/ 19-րդ դարավերջի , 20-րդ դարասկազբի հերոսամարտի տարիներին:»
• Խաչիկ Դաշտենց «Ռանչպարների կանչը»/ մեկ շաբաթվա ընթացքում կարդալ ընտրելի հատվածը,ամփոփել 15նախադասությամբ/

Связь поколений

Текст 6. Связь поколений

Товмасян Луиза , Старшая школа
Сейчас такое время, когда практически все взрослые говорят, что новое поколение совсем
другое и сильно отличается от старого . Во многих случаях так и есть, но, всё равно, всегда
есть вещи, которые связывают оба поколения.
Связь младших поколений со старшими и знание своих корней помогает в жизни, наполняет
ее смыслом и осознанностью. Связь между поколениями существовала всегда, и она будет
существовать вечно. Без этой связи человек не сможет перенять опыт потомков и построить
новую жизнь, учитывая многие ошибки и успехи своих предшественников.
Сейчас мы не можем представить свою жизнь без информационных технологий. А было
так во время наших родителей ? Нет , так не было։ они не были зависимы от гаджетов. Но я
точно могу сказать, что тогда и у них были вещи, без которых и они не представляли жизнь.
Так что, это просто знак, что время идёт и интересы поколений быстро меняются. Но важна
связь между прошлым, настоящим и будущим: когда элементы прошлого сохраняются и
переносятся в настоящее, а затем передаются потомкам .
Связью между поколениями выступают традиции . И как видим, мы до сих пор стараемся
сохранить наши традиции. Наша школа, также, частично славится именно этим. Мы
помним и танцуем танцы, которые танцевали наши предки, мы помним и поём песни,
которые пели наши предки. Мы знаем нашу историю и помним кем были наши предки, и
тем самым, мы сохранили и сохраняем связь поколений.

1

Շրջանագծի աղեղի աստիճանային չափ

1)O կենտրոնով շրջանագծի AB աղեղը 90^o է։ Գտեք O կետի հեռավորությունը AB լարից, եթե

AB=24 սմ։
90;2=45
<A=45
0=90
AOH=24;2
AOH=12

2)O կենտրոնով շրջանագծի AB աղեղը 120^o է։ Գտեք O կետի հեռավորությունը AB լարից, եթե շրջանագծի շառավիղը 20 սմ է։

120;2=60
90-6=30
OH=20;2
OH=10

3)AB — ն և AC — ն շրջանագծի լարեր են։ <BAC=70^o , աղեղ AB=120^o ։Գտեք AC աղեղի աստիճանային չափը։

4)Շրջանագծում տարված են AB տրամագիծը և AC լարը։ Գտեք BAC անկյունը, եթե կիսաշրջանագիծը C կետով տրոհվում է AC և CB աղեղների,որոնց աստիճանային չափերը հարաբերում են,ինչպես 7:2 :

5)AB — ն շրջանագծի տրամագիծն է։ Շրջանագծի վրա վերցված է C կետն այնպես, որ BC լարը հավասար է շրջանագծի շառավիղին։ Գտեք ABC եռանկյան անկյունները։

Շրջանագծի աղեղի աստիճանային չափ

Տեսական մասը կրկնեք այստեղ․

Առաջադրանքներ․Դասագիրք․163, 165, 167

163․

115+43=158
360-158=202
202:2=101

165.
360-140=220
6x+5x=220
11x=220
x=20
20×5=100
100;2=50

167.

360-164=196
196;2=98
ABC=98




164.

4x+6x=360
10x=360
x=36
36×4=144
36×6=216

166.

146:2=73

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․164, 166

*

Դասի հղումը

Արևելյան Ասիայի երկների բնակչության ցուցանիշները

• Չինաստան
• Ճապոնիա
• Հյուսիային Կորեա
• Հարավային Կորեա
• Մոնղոլիա

Ասիայի ինտերակտիվ քարտեզ
Ինտերակտիվ խաղեր

• Ասիայի երկրների մայրաքաղաքներով
• Ասիայի Երկրների ուրվագծերով

Ի՞նչ առանձնահատկություններ ունի Արևելյան Ասիա տարածաշրջանը:

Պատմականորեն, Ասիան և Եվրոպան բաժանված են սակայն երկուսն էլ նույն մայրցամաքում են գտնվում։
Արևելյան Ասիան Ասիա աշխարհամասի ընդարձակ տարածաշրջան է, որը տարածված է հյուսիսում ՝ Ռուսաստանի, Կենտրոնական,Հարավային և Հարավարևելյան Ասիայի միջև։Տարածքը մոտ 12մլն կմ ² է, որը կազմում է Ասիայի ամբողջ տարածքի ավելի քան 1/4 ը։Այսպիսի մեծ տարածքն առանձանանում է բնական պայմանների մեծ բազմազանությամբ։
 Արևելյան Ասիայի տարածքում ըստ մակերևույթի բնույթի առանձնանում է ֆիզիկաաշխարհագրական երկու ենթատարածաշրջան ։Արևմտյան մասում հիմնական լեռներ են և սարահարթեր ՝ Հիմալայների արևելյան լանջերը, Կունլուն, Մոնղոլական Ալթայ և այլ լեռնաշղթաները, ինչպես նաև Տիբեթի, Գոբի, Տակլամական և այլ սարահարթերը։Լեռներում և սարահարթերում մարդու կյանքի համար վտանգավոր են սառցադածտը, ցուրստ, կլիմայի չորությունը, ինչպես նաև երկրաշարժերը։Տարածաշրջանի արևելքում խաղաղ օվկիանոսյան երկրաշարժավտանգավոր գոտու մի հատվածն է , իսկ արևմուտքում ՝ միջերկրածովյան-ասիական (Ալպ-Հիմալայան) գոտու մի հատվածը։Արևելյան Ասիայում են տեղի ունեցել աշխարհի ամենակործանարար երկրաշարժերը։
Տարածրջանի արևելյան մասում մակերևույթը գլխավորապես հարթավայրային է։Այստեղ առավել խոշորը Մեծ Չինական դաշտավայրն է ՝ գյուղատնտեսական մթերքի արտադրության խոշորագույն տարածքներից մեկը։Թեպետ բնական պայմաններն այստեղ բարենպաստ են տնտեսական գործունեության համար, սակայն երբեմն լինում են ջրհեղեղներ,, ավերիչ թայֆուններ և ցունամիներ։

Հանքային հանածոների հետախուզված պաշարներով Արևելյան Ասիան աշխարհի առավել հարուստ տարածաշրջաններից է։Առանձնապես մեծ են քարածքի, նավթի, երկաթի, մանգանի, անագի, ալյումին, կապարի, ցինկի,ուրանի պաշարները։ Դրանց մեծ մասը Չինաստանում է։

Ի՞նչ դեր ունի Արևելյան Ասիան համաշխարհային տնտեսությունում:

Արևելյան Ասիայի բնական պայմաններն ու ռեսուրսներ բարենպաստ նախադրյալներ են ստեղծել և արդյունաբերության, և գյուղատնտեսության զարգացման համար։Սակայն այս տարածաշրջանի երկրները երկար ժամանակ տնտեսական ու սոցիալական զարգացման գործընթացից գրեթե դուրս են մնացել։Օտարերկրյա կապիտալի ներդրման շնորհիվ զարգացման գործընթացից գրեթե դուրս են մնացել։Օտարերկրյա կապիտալի ներդրման ծնորհիվ զարգացման <<անշարջ կետից>> առաջինը դուրս եկան Ճապոնիան և Հոնկոնգը (Սյանգանը), որոնց հետևեցին Կորեայի Հանրապետությունը, Չինաստանից փաստորեն անջատված Թայվան պետությունը, իսկ վերջին տարիներին ՝ նաև հզոր Չինաստանը։Կորեայի Հանրապետությունը, Թայվանը, մինչև Չինաստանի հետ վերամիավորվելը ՝ նաև Հոնկոնգը (Սյանգանը) ինչպես նաև Հարավարևելյան Ասիայում գտնվող Սիգնապուրը, զարգացլ են ավելի արագ, քան զարգացող երկրներն ընդհանուր առմամաբ։
 Դրանք հասել են արդյունաբերական զարգացման բարձր մակարդակի, ուստի գրականության մեջ անվանում են նոր արդյունաբերկական երկները;
 Տնտեսական ներուժով ներկայումս այս տարածաշրջանն աշխարհի առաջատարներից է, իսկ զարգացման տեմբերով ՝ ամենարագ զարգացողը։Անճանաչելիորեն փոփոշվել է Արևելյան Ասիայի ավանդական բնապատկերը։
  Ժամանակակից երկնաքերները ստվեր են գցում արևելասիական ավանդական տների վրա։Բազմաթիվ հսկա կառույցներ հիացնում են մարդկանց։ Գրեթե ամբողջ ծովափնյա գոտին դարձել է պատմության մեջ երբևէ առավել մեծ փոփոխություններ կրած տարածաշրջան։

Որո՞նք են Արևելյան Ասիայի երկրների տնտեսության մասնագիտացված ճյուղերը:

Հիմնական մասնագիտացված ճյուղերը արդյունաբերությունը և գյուղատնտեսությունն է։

Քարտեզի վրա նշել Արևելյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:

Հայոց լեզու, 11.12-15.12, 8-րդ դասարան

Մակբայները արտահայտում են գործողության հատկանիշ, ցույց են տալիս տեղ, ժամանակ, ձև, չափ ու քանակ:Լինում են՝
ձևի՝ արագ, արագ-արագ, արագորեն, արտաքուստ, բարեկամաբար, բարոյապես, բացեիբաց, գործնականորեն, գիտակցաբար, դանդաղ, դանդաղորեն, զույգ-զույգ,  իսկույն, լրջորեն, խստիվ, կամաց, կամաց-կամաց, մեկ-մեկ, հազիվհազ, հանկարծ, հապճեպ, հիմնովին, հոտնկայս, հետզհետե, հօգուտ, ձեռաց, մեղմիվ, մեն-մենակ, մերթընդմերթ, մեղմիվ, միասին, միանգամայն, միաձայն, ներքուստ, շարունակ, շտապ, ջոկ-ջոկ, սրտանց, ի սրտե, ուշի-ուշով (ուշիուշով), քաջաբար, փոխեփոխ և այլն։

ժամանակի՝ այժմ, արդեն, այլևս, այսուհետև, այնուհետև, այսօր, ամսեամիս, առայժմ, առհավետ, առմիշտ, ապա, գիշեր-ցերեկ, դեռ, դեռևս, երբեք, երեկ, ընդմիշտ, ժամ առ ժամ, ժամանակ առ ժամանակ, հար, հավետ, հավիտյան, հետագայում, հետո, հիմա, հնուց, հնում, մանկուց, միշտ, մշտապես, նախ, նախապես, նախօրոք, ներկայումս, շուտ, շուտով, վաղ, վաղը, վաղուց, վաղօրոք, վերջերս, վերջիվերջո, տարեցտարի, րոպե առ րոպե, ուշ, ցարդ, ցայժմ, ցմահ, օրըստօրե, օրեցօր, օր օրի և այլն։

տեղի՝ ամենուր, ամենուրեք, այլուր, բերնեբերան, դեմառդեմ, դեմ դիմաց, դեսուդեն, դեմ հանդիման, դռնեդուռ, գյուղեգյուռ, երկրեերկիր, հետ, ընդառաջ, հեռու, հեռու-հեռու, մեջտեղ, սարնիվեր, վեր, վար, վերուստ, տեղ-տեղ և այլն։

չափի՝ ամենևին, ամբողջովին, ավել, ավելի, ավելի ևս, առավել, առավելապես, բավականին, բավական, բազմիցս, բնավ, բոլորովին, գերազանցապես, գրեթե, դարձյալ, եռակի, երիցս, է՛լ ավելի, ընդամենը, լիովին, կիսով չափ, կրկին, կրկնակի, հազիվ, հաճախ, հաճախակի, համարյա, մասամբ, մասնակիորեն, մեկ-մեկ, մեկիկ-մեկիկ, մոտավորապես, նորից, շատ, շատ-շատ, չափազանց, սակավ առ սակավ, փոքր առ փոքր, փոքրիշատե, քիչ-քիչ և այլն։

Ընդհանրական՝  որոնք տարբեր տեքստերում տարբեր իմաստներով կարող են հանդես գալ. առաջ, անընդհատ, անմիջապես, արտաքուստ, ներքուստ, դեմ դիմաց, իսկույն, հաճախ, շարունակ, միանգամայն, ստեպ-ստեպ և այլն։

Մակբայներ

1.Յուրաքանչյուր շարքում գտի՛ր մակբայը։

 1. արագորեն, դեպի, փայտե, անշուշտ
2. ապա, մասին, լիովին, անշուշտ
3. եթե, որտեղ, ամենուր
4. մյուս, բոլոր, ուր, հապճեպ
5. երբ, բայց, նախօրոք, յուրաքանչյուր
6. միաձայն, ձայնավոր, հնչյուն, շառաչ
7. ինչ-ինչ, փոքր-ինչ, ինչ, որտեղ
8. սա, բոլոր, մասամբ, յուրաքանչյուր

2.Կազմի՛ր նախադասություններ՝ գործածելով տրված մակբայները։
Քաջաբար, ամբողջովին, ուժգնորեն, ամենուրեք, շատ-շատ։

Նա քաջաբար մոտեցավ ինձ և ասեց այն ինչ ուզում էր ասել այսքան տարիներ։
-Սա ամբողջովին քոնն է տղաս․-ասում էր մայրիկը
Նա ուժգնորեն սեղմեց սեղանի, որի արդյունքում այն ջարդվեց։
Դու ամենուրեք ես, ի՞նչ է հետևում ես ինձ։
Ես քեզ շատ- շատ եմ սիրում և հավատում։

3.Ընդգծիր  երեք  տեղի մակբայ:

ա.  ամենուր, գլխովին, առայժմ, դեմառդեմ, դռնեդուռ, արագ-արագ
բ. հեռու, միանգամայն, կրկին, տեղից տեղ, վերուստ, հիմա
գ. միշտ, մեջտեղ, ընդառաջ, փոխնիփոխ, թեթևակի, վեր
դ. տեղ-տեղ, զույգ-զույգ, դեսուդեն, շատ-շատ, ուշ, այլուր

4․. Ընդգծիր ժամանակի երեք մակբայ

ա. ավելի, ուշ, վաղը, ձեռաց, այլևս, գյուղեգյուղ
բ. վերջապես, ձեռքից ձեռք, օրեցօր, կամացուկ, այժմ, լիովին
գ. ի վերջո, հազիվհազ, մոտավորապես, դեռևս, մասնակիորեն, առմիշտ

5․Ընդգծիր ձևի երեք մակբայ

ա. դանդաղ, փոքրիշատե, հավետ, հանկարծ, ուշիուշով, ամենուրեք
բ.  հետզհետե, իսպառ, նախ, մեկ-մեկ, դեմ հանդիման, հազիվ

6․Ընդգծիր չափի երեք մակբայ:

ա. օրավուր, ամենևին, հազիվ, դեմուդեմ, հապճեպ, ընդամենը
բ. սրտանց, կրկին, ընդմիշտ, դարձյալ, գրեթե, վար:

7․Տրված մակբայները գրեցեք համապատասխան տեղերում:
Այժմ, վաղուց, մշտապես, այլևս, ժամանակով, տարիներ ի վեր, այսուհետև, արդեն, վերջապես, ցմահ:

Ժամանակով Արևելքի մի հրաշագեղ աշխարհում արդարամիտ ու խելացի մի թագավոր է լինում: Մի օր կանչում է իր որդիներին ու ասում.
— Սիրելի որդիներ, ձեր հայրն վաղուց ծերացել է ու արդեն չի կարող երկիրը կառավարել: Ես ցմահ  իջած կլինեի իմ գահից, եթե վերջապես կատարված տեսնեի այն միտքը, որ տարիներ ի վեր հուզել է իմ հոգին: Եվ այժմ ձեզնից ով որ լուծի իմ այդ միտքը , նա մշտապես կստանա իմ թագը և այսուհետև կկառավարի իմ ժողովրդին:

8․Տրված նախադասություններում ընդգծված մակբայները փոխարինեցեք հոմանիշ մակբայներով:
1. Մի վայրկյան վառվեց նրա սենյակի լույսը և անմիջապես մարեց:
2. Մայրը սովորություն ուներ հաճախակի մտնելու փոքրիկի սենյակը:
3. Կարող եմ հիմզ լիսվին  մոռանալ նրան:
4. Այնքան շատ ձյուն է եկել, որ թվում է, թե աշխարհը  միշտ մնալու է սպիտակ քաթանի տակ:
5. Երգչի պահանջները  աստիճանաբար սպառնալիքի ձև էին ընդունում:
6. Անդադար բողոքում էր, որ աչքերը ցավում են, և ինքը գրեթե  ոչինչ չի տեսնում:
7. Բոլորն զգում էին, որ նկարչի դրությունը ամենօր  ավելի էր  վատանում:

Մակբայակերտ ածանցներ
Մակբայակերտ ածանցներն են`
պես- հոգեպես, ֆիզիկապես
բար- աստիճանաբար, հայրաբար
որեն- վեհորեն, քնքշորեն
ովին- կամովին, հիմնովին
ակի- շեշտակի, շեղակի

Տրված գոյականներից ածանցման միջոցով կազմել մակբայներ։
Հոգի-
դիվանագետ-
ընկեր-
գազան-
խումբ-
եղբայր-
վերջ-
ազգ-
նյութ-
գլուխ-
բարեկամ-

Հետևյալ մակբայները գործածել բայերի հետ։
Ազնվորեն-
օրեցօր-
տարեցտարի-
խորապես-
մեն-մենակ-
կուզեկուզ-
հավիտյան-
բարոյապես-
հայրաբար-
լռելյայն-
բերնեբերան-
խումբ- խումբ-
արագ-արագ-
վերջիվերջո-
հոտնկայս-
ներքուստ-
նյութապես-

Տրված ածականներից ածանցման միջոցով կազմել մակբայներ։
Խորամանկ—
խոլ—
դաժան—
էական—
խոնարհ—
թեթև—
բարեխիղճ—
մեղմ—
խիզախ—
քաջ— 
բարեխիղճ-