Եթե շրջանագծի կենտրոնի հեռավորությունն ուղղից հավասար է շրջանագծի շառավղին, ապա շրջանագիծն ու ուղիղը ունեն մեկ ընդհանուր կետ:
Այդ դեպքում ուղիղն անվանում են շրջանագծի շոշափող:
Եթե ուղիղը շրջանագծի հետ ունի մեկ ընդհանուր կետ, ապա այն կոչվում է շրջանագծի շոշափող:
Շրջանագծի շոշափողը ուղղահայաց է շոշափման կետից տարված շառավղին:
Եթե միևնույն կետից շրջանագծին տարված են երկու շոշափողներ, ապա
ա) շոշափման կետերի հեռավորությունները տրված կետից հավասար են,
բ) շրջանագծի կենտրոնով և տրված կետով անցնող ուղիղը կիսում է շոշափողների կազմած անկյունը:
Առաջադրանքներ․
1)Ճիշտ են արդյո՞ք հետևյալ պնդումները:
ա)Եթե ուղիղը շրջանագծի շոշափողն է, ապա այն ունի շրջանագծի հետ երկու ընդհանուր կետ:
- ոչ
- այո
բ)Եթե ուղիղը շրջանագծի հետ ունի ընդհանուր կետ, ապա այն հանդիսանում է շրջանագծի հատող:
- այո
- ոչ
գ)Ուղիղն ու շրջանագիծը կարող են ունենալ միայն երկու ընդհանուր կետ:
- ոչ
- այո
2)Տրված է՝ ∢CAO=29°
Հաշվիր՝
∢ABO=90
∢COA=90
3)Տրված է A անկյանը, որի կողմերը շոշափում են O կենտրոնով և 6 սմ շառավղով շրջանագիծը: Հաշվիր OA հատվածի երկարությունը, եթե ∡A=60°:
60։2=30(ըստ շոշափողի թեորեմայի)
6×2=12(ըստ ուղղ․ եռ․ հատկության համաձայն)
4)Շրջանագծին A, C և E կետերում տարված են AB, BD և DE շոշափողները, իսկ AB=8 սմ: Որոշիր ACE եռանկյան պարագիծը:
<ABC=հավասարասրուն (ըստ շոշափողի)
BK-կիսորդ, միջնագիծ և բարձրություն
60:2=30
8;2=4(ըստ ուղղ․ եռանկյան հատկության համաձայն)
AC=8սմ
CE=8
AE=8
P=8+8+8+4
P=24