Мороз – волшебник

Мороз – волшебник

Мороз – волшебник!
Это видно сразу:
Я свой альбом еще не открывал,
А он уже
Без кисточек, без красок
Все окна за ночь нам разрисовал!

Автор: К. Билич

Ամանորը Գերմանիայում

Ամանորը Գերմանիայում ընտանեկան տոն չէ։ Բոլոր գերմանացիները ամանորյա գիշերը դուրս են գալիս տներից և նշում են Ամանորը փողոցներում, հրապարակներում, սրճարաններում, բարերում ու ռեստորաններում։ Այդ օրը անցկացվում են դիմակահանդեսներ և տոնական երթեր։ Անպայման տեղի են ունենում հրավառություններ. հին ավանդության համաձայն՝ կրակն ու լույսը դուրս են քշում չար ոգիներին։ Այս օրերին գերմանացիները շատ խմում և ուտում են, ի սրտե ուրախանում, զվարճանում, պարում և երգում։ Նոր տարին Գերմանիայում աղմկոտ և էմոցիաներով լի տոն է։ Գերմանացի փոքրիկները  սպասում են Սանտա Նիկոլաուսին, ով փոքրիկ ավանակի վրա նստած շրջում է գերմանական քաղաքներում ու նվերներ անում երեխաներին։ Գերմանիայում ամանորյա ավանդույթներից է հատուկ նշել ժամը 12։00-ը։ Երբ ժամացույցը սկսում է խփել 12։00-ի զանգերը, գերմանացիները բարձրանում են աթոռների և բազմոցների վրա և վերջին զանգի հետ ցատկում են «նոր տարվա» մեջ։ Սա շատ հին ավանդույթ է, որը պահպանվել է մինչև  մեր օրերը և կիրառվում է գերմանական ընտանիքներում։ Ամանորը Գերմանիայում ընտանեկան տոն չէ։ Բոլոր գերմանացիները ամանորյա գիշերը դուրս են գալիս տներից և նշում են Ամանորը փողոցներում, հրապարակներում, սրճարաններում, բարերում ու ռեստորաններում։ Այդ օրը անցկացվում են դիմակահանդեսներ և տոնական երթեր։ Անպայման տեղի են ունենում հրավառություններ. հին ավանդության համաձայն՝ կրակն ու լույսը դուրս են քշում չար ոգիներին։ Այս օրերին գերմանացիները շատ խմում և ուտում են, ի սրտե ուրախանում, զվարճանում, պարում և երգում։ Նոր տարին Գերմանիայում աղմկոտ և էմոցիաներով լի տոն է։ Գերմանացի փոքրիկները  սպասում են Սանտա Նիկոլաուսին, ով փոքրիկ ավանակի վրա նստած շրջում է գերմանական քաղաքներում ու նվերներ անում երեխաներին։ Գերմանիայում ամանորյա ավանդույթներից է հատուկ նշել ժամը 12։00-ը։ Երբ ժամացույցը սկսում է խփել 12։00-ի զանգերը, գերմանացիները բարձրանում են աթոռների և բազմոցների վրա և վերջին զանգի հետ ցատկում են «նոր տարվա» մեջ։ Սա շատ հին ավանդույթ է, որը պահպանվել է մինչև  մեր օրերը և կիրառվում է գերմանական ընտանիքներում։ Ամանորը Գերմանիայում ընտանեկան տոն չէ։ Բոլոր գերմանացիները ամանորյա գիշերը դուրս են գալիս տներից և նշում են Ամանորը փողոցներում, հրապարակներում, սրճարաններում, բարերում ու ռեստորաններում։ Այդ օրը անցկացվում են դիմակահանդեսներ և տոնական երթեր։ Անպայման տեղի են ունենում հրավառություններ. հին ավանդության համաձայն՝ կրակն ու լույսը դուրս են քշում չար ոգիներին։ Այս օրերին գերմանացիները շատ խմում և ուտում են, ի սրտե ուրախանում, զվարճանում, պարում և երգում։ Նոր տարին Գերմանիայում աղմկոտ և էմոցիաներով լի տոն է։ Գերմանացի փոքրիկները  սպասում են Սանտա Նիկոլաուսին, ով փոքրիկ ավանակի վրա նստած շրջում է գերմանական քաղաքներում ու նվերներ անում երեխաներին։ Գերմանիայում ամանորյա ավանդույթներից է հատուկ նշել ժամը 12։00-ը։ Երբ ժամացույցը սկսում է խփել 12։00-ի զանգերը, գերմանացիները բարձրանում են աթոռների և բազմոցների վրա և վերջին զանգի հետ ցատկում են «նոր տարվա» մեջ։ Սա շատ հին ավանդույթ է, որը պահպանվել է մինչև  մեր օրերը և կիրառվում է գերմանական ընտանիքներում։ 

աղբյուրներ՝
Ամանորը Գերմանիայում
Ամանոր

Պաուլո Կոելիո. Երեք մայրիների հեքիաթը

Ըստ մի հին ու հայտնի լեգենդի, մի օր Լիբանանի հիասքանչ անտառներից մեկում ծնվեցին երեք մայրի։ Մայրիները, ինչպես հայտնի է, շատ դանդաղ են աճում, այնպես որ մեր երեք ծառերը միասին դարեր անցկացրեցին` մտորելով կյանքի և մահվան, բնության և մարդկության մասին:
Նրանք տեսել էին, թե ինչպես Լիբանանի հողին ոտք դրեցին Սողոմոն թագավորի պատգամաբերները և ինչպես հետո ասորացիների հետ մարտերում ողջ երկիրը ողողվեց արյան գետերով։ Նրանք դեմ առ դեմ հանդիպել էին երկու ոխերիմ թշնամիներին` Իզաբելին և Եղիա մարգարեին: Նրանց ժամանակ էր հորինվել այբուբենը: Նրանք զմայլվում էին` տեսնելով, թե ինչպես էին իրենց կողքով անցնում գունագեղ կտորներով բեռնված քարավանները:Եվ մի գեղեցիկ օր ծառերը որոշեցին խոսել ապագայի մասին:

– Այս ամենից հետո, ինչ ինձ բախտ վիճակվեց տեսնել,- ասաց առաջինը,- ես կուզենայի գահ դառնալ, որին կբազմեր աշխարհի ամենազորեղ թագավորը:

– Իսկ ես կուզենայի այնպիսի բանի մի մասը դառնալ, որը հավերժ Չարը Բարու կվերափոխեր,- ասաց երկրորդը:

– Ինչ վերաբերում է ինձ,- ասաց երրորդը,- ես երազում եմ, որ մարդիկ` ամեն անգամ ինձ նայելով` հիշեին Աստծուն:

Այդպես անցան երկար ու ձիգ տարիներ, և ահա, անտառում հայտնվեցին փայտահատները: Նրանք սղոցեցին ծառերն ու տարան:

Առաջին մայրուց փարախ սարքեցին, իսկ նրա բնափայտի մնացորդներից` մսուր պատրաստեցին:

Երկրորդ ծառից գեղջկական կոպիտ մի սեղան պատրաստեցին, որն ավելի ուշ վաճառեցին մի կահույքավաճառի:

Երրորդ ծառի գերանները վաճառել չհաջողվեց: Դրանցից տախտակներ սղոցեցին և պահեցին մեծ քաղաքի պահեստներից մեկում:

Դառնագին տրտնջացին երեք մայրիները. «Մեր փայտն այնքան լավն էր, սակայն ոչ մեկը չկարողացավ ըստ արժանվույն օգտագործել այն»:

Ժամանակն անցնում էր, և մի աստղալից գիշեր ամուսնական մի զույգ օթևան չգտնելով, որոշեց մտնել ու գիշերը լուսացնել այն փարախում, որը կառուցված էր առաջին ծառի տախտակներից: Կինը հղի էր և հենց փարախում նա այդ գիշեր որդի ունեցավ, և նրան տեղավորեց մսուրի մեջ` փափուկ ծղոտի վրա:

Եվ հենց այդ պահին առաջին մայրին հասկացավ, որ իր երազանքն իրականացավ, ինքը հենարան էր դարձել Աշխարհի ամենակարող Թագավորին:

Տարիներ անց մի գեղջկական սովորական խրճիթում մարդիկ հացի նստեցին հենց այն սեղանի շուրջ, որը պատրաստված էր երկրորդ ծառի փայտերից: Եվ մինչ ընթրիքը սկսելը, նրանցից մեկը մի քանի խոսք ասաց սեղանին դրված հացի և գինու մասին: Եվ երկրորդ մայրին անմիջապես հասկացավ, որ հենց այդ պահին ինքը հենարան ծառայեց ոչ միայն սեղանին դրված հացի և գինու համար, այլև Մարդու և Աստծո միջև միությանը:

Հաջորդ առավոտյան երրորդ ծառի երկու տախտակներից խաչ սարքեցին: Մի քանի ժամ անց տանջված ու վերքերի մեջ կորած մի մարդու բերեցին և մեխերով խաչին գամեցին: Երրորդ ծառը սարսափեց իր ճակատագրից և անիծեց իր դաժան բախտը:

Սակայն չէր անցել երեք օր, երբ նա հասկացավ իր համար նախանշված բախտը: Մարդը, որը գամված էր խաչին, դարձավ Երկրի Լույսը: Իսկ իր փայտից պատրաստված խաչը տանջանքների գործիքից վերափոխվեց հաղթանակի և հավատի խորհրդանիշի:

Այսպես իրականացան երեք լիբանանյան մայրիների ցանկությունները, այնպես, ինչպես միշտ լինում է երազանքների հետ: Դրանք ի կատար ածվեցին, բայց բոլորովին այլ կերպ քան իրենք էին պատկերացնում:

Exercise

Ինքնաստուգում

1.Իրադարձությունները ներկայացրու ՝ ……. դար, ……..կես

Ք.ա.782

Էրեբունի – Երեան բերդաքաղաքի հիմնադրումը։Ք․ա 782-VIII դար, Iկես

Ք.ա.776

Արգիշտիխինիլի (Արմավիր) բերդաքաղաքի հիմնադրամը Արգիշտի Ա-ի կոդմից։Ք․ա-VIII դար, I կես

Ք.ա.714

Սարգոն II-ի արշավանքը Ուրարտու։ Մուսասիրի ավերումը։Ք․ա 714-VIII դար, II կես

Ք.ա.827 – 825

Ուրարտուի մայրաքաղաք Տուշպայի (Վանի) հիմնադրումը Սարդարի Ա-ի կոդմից։-IX դար II կես

2.Ընտանիքի երկու անդամների ծննդյան տարեթիվ ներկայացրու , նշիր որ դարի, որ կեսին են ծնվել:
մայրիկ-1986թ-XXրդ դար II կես
հայրիկ-1984-XXրդ դար IIկես

3.Ինչ են ուսումնասիրում, բացահայտում

•  հնագետները –հնագետները ուսումնասիրում են հին իրերը, ուսումնասիրում են ժողովրդին և կատարում են պեղումներ։
• ազգագրագետները-ազգագրագետները ուսումնասիրում են հին ժողովուրդների մշակույթները, տոները,ծեսերը նրանց ապրելակերպի մասին մանրամասություններ և այլն։
• դրամագետները-դրամագետները ուսումնասիրում են հին դրամները ։

4.Ընտրել Վանի թագավորությունից երկու արքա, համեմատել.

Արգիշտի Ա և Մենուա

• կառավարման թթ.
  Արգիշտի Ա-Ք․ա 786-764
  Մենու-Ք․ա․ 810-786թ․
  
• ներքին քաղաքականություն
  

Արգիշտի Ա- Գրեթե Հայկական ամբողջ լեռնաշխարհը միավորելով Վանի թագավորության մեջ՝ Արգիշտի Ա-ն հետևողականորեն վարել է անհնազանդ ցեղային իշխանությունների կենտրոնախույս ձգտումները ճնշելու քաղաքականություն, թուլացրել է նրանց ուժերը, հարկերի ու պարտավորությունների ենթարկել, նրանց տիրույթներում ռազմական հենակետեր ստեղծել, վերաբնակեցրել իր տիրապետության տակ եղած այլ վայրերում։

Մենուայի Մենուան կառուցել է բազմաթիվ ամրոցներ (ինչպես նաև տաճարներ)։ Դա հնարավորություն է տվել ապահովելու պետության անվտանգությունը, հաստատվելու նվաճված երկրներում և հետագա արշավանքներով գրավելու նոր շրջաններ։  թագավորության օրոք Վանի թագավորությունն ապրել է ռազմաքաղաքական վերելք։

• արտաքին քաղաքականություն
  
  Արգիշտի Ա-ն ունեցել է նաև եռանդուն շինարարական և տնտեսական գործունեություն։  Արմավիրի բլրում հայտնաբերված արձանագրությունները պատմում են Արգիշտիխինիլիում և նրա մերձակա շրջանում Արգիշտի Ա-ի շինարարական աշխատանքների և ոռոգող ջրանցքի կառուցման մասին։
  
  

Դիաուխի (Տայք), Էթիունի, Էրիկուախի և այլ երկրների դեմ տարած հաղթանակները զգալիորեն ամրապնդել են Վանի թագավորություն դիրքերը հյուսիսում։ Այնուհետև Մենուան ռազմական գործողություններ է ծավալել արևմուտքում և հարավ-արևմուտքում՝ Ծուփանիում (Ծոփք), Ալզիում (Աղձնիք), անդրեփրատյան Մելիտեայում (Մալաթիա)։

• Հիմնավորել այդ արքաներից մեկի ավել զորեղ լինելը
  Նրանցից ավելի ուժեղ է Արգիշտի Ա-ն։
  

Կառուցել է Էրեբունին և Արգիշտիխինիլին, Էրեբունին հիմա Հայաստանի մայրաքաղաքն է։Գրեթե Հայկական ամբողջ լեռնաշխարհը միավորելով Վանի թագավորության մեջ՝ Արգիշտի Ա-ն հետևողականորեն վարել է անհնազանդ ցեղային իշխանությունների կենտրոնախույս ձգտումները ճնշելու քաղաքականություն, թուլացրել է նրանց ուժերը, հարկերի ու պարտավորությունների ենթարկել, նրանց տիրույթներում ռազմական հենակետեր ստեղծել, վերաբնակեցրել իր տիրապետության տակ եղած այլ վայրերում (ըստ Խորխորյան տարեգրության, ավելի քան 200 հազար մարդու)։

5.Բացատրել օրենք, օրենսգիրք հասկացությունները   Գրել 5 հիմնավորում օրենքի կարևորման մասինՆկարագրել Համմուրաբիին որպես արքա , մեղադրել, արդարացնել իր ստեղծած օրենքների համար: 

Օրենքը բարձրագույն իշխանության կողմից սահմանված բոլորի համար պարտադիր կանոն՝ կարգ է:Օրենքը հարկավոր է երկրին, որպեսզի ոչ մի սպանություններ, գողություններ տեղի չունենան։

«Ես՝ Համմուրաբիս, աստվածների կողմից նշանակված առաջնորդս, թագավորներից ամենաառաջինը, եփրատյան գյուղերի նվաճողը, ճշմատություն և արդարություն դրեցի երկրի շուրթերին։

Այսուհետև․

• Եթե մարդը գողանա տաճարի կամ թագավորի գույքը, նրան պետք է սպանել․ ով կընդունի գողացած գույքը, նույնպես պետք է սպանել։-շատ սխալ որոշում է, ինչ որ փոքր բանի համար մարդու չի կարելի սպանել։
• Եթե մարդը գողանա ստրուկին կամ ստրկուհուն, նրան պետք է սպանել։-ընդհանրեպես չի կարելի, բայց սպանելի ամեն ինչի համար սխալ է, կարելի է ուրիշ ձևի վարվել։
• Եթե մարդը թաքցնի փախած ստրուկին, նրան պետք է սպանել։
• Եթե մեկը կտրի ստրուկի խարանը, նրա մատները պետք է կտրել։-Ոչ, սխալ որոշում է։
• Եթե մարդը սպանի ուրիշի ստրուկին, նա պետք է ստրուկի դիմաց տա ստրուկ։-Կարող է նա ուղղակի նստել բանտում կամ ուրիշ որոշում, բայց ոչ այսքան դաժան։
• Եթե մարդը սպանի ուրիշի եզը, նա պետք է եզան դիմաց տա եզ։-Սրա հետ համաձայն եմ, մարդը ինչ որ փչացրել է պետք է հետ վերադարձնի։
• Եթե մարդը ունի պարտք, նրա կինը, որդին կամ դուստրը պետք է 3 տարի ստրկության մեջ լինեն, չորրորդ տարում նրանց պետք է ազատ արձակեն։-Ոչ, ամեն մարդ պետք է ինքնուրույն կատարի այդ աշխատանքը, ոչ թե նրա երեխաները կամ ուրիշ մարդ։
• Եթե մարդն իր հավասարին ապտակի, նա պետք է վճարի տուգանք։-Նրանք ինքնուրույն կորոշեն ինչպես անել։
  
• Եթե մարդը ապտակի իրենից բարձրին (այսինքն մեծատոհմիկ աստիճանավորի, քրմին), պետք է նրան 60 անգամ հարվածել եզան կաշվից պատրաստած մտրակով»։-Ոչ, սխալ է կարելի է ուրիշ որոշում գտնել, բայց ոչ հենց այսպես։
  
  Ես նրա օրենքները կարդալուց հետո հասկացա, որ նա շատ չար և կոպիտ թագավոր է եղել և սխալ որոշումներ է կայացրել։

Եզրափակման մեջ ասված է․

• «Ես՝ Համմուրաբիս, արդարադատ թագավոր եմ, որին Արևի աստվածը շնորհել է օրենքներ։ Իմ խոսքերը հիանալի են, իմ գործերը՝ աննման»։

6. Ստեղծիր քո պետությունը

• .աշխարհագրական դիրքը-Ես կանեի ուրիշ մոլորակում
• անվանումը-Անտիգլի
• լեզուն-անգլերեն
• կրոնը-Քրիստոնյա
• առաջնորդ-Անահիտ Տիգրանյան, ես կլինեի
• օրենքներ/10օրենք/
  1․Լինել բարի և կռիվներ չանել։
  2․չծխել։
  3․Ինչ որ սպանություն անելու դեպքում, 10 տարի նստել բանտում։
  4․Սիրել երկիրը։
  5․Ընդունել քո սխալը։
  6․Ուսուցչին ջղայնացնելու դեպքում, 1 օր մնալ դպրոցում և զբաղվել ինքնաուսուցմամբ։
  7․Կատարիր երկրի համար մի նոր բան։
  8․Ամեն տարի նորություններ անել և զարգացնել երկիրը։
  9․Դավաճանող մարդուն դուրս հանել երկրից։
  10․Դասերը սկսվում են ժամը 2-ին չուշանալ։

7.Պարզապես պատասխանիր
Առաջին ուսումնական շրջանի

• ամենադուր եկած թեման/հիմնավորիր/-Ամենադուր եկածս թեման դա Վանի թագավորությունն էր։
• ամենաանհետաքրքիր թեման/հիմնավորիր/-Մենք սեպտեմբերին արեցինք մի նախագիծը և ես ուսումասիրեցի Օծանելիքի պատմությունը, հենց դա էր ամենահետաքրքիրը։
• ինչ կուզեիր փոփոխել, ինչպես դու կանցկացնեիր դասապրոցեսը-Ես էլ հենց այսպես կանցկացնեի դասը, քանի որ այս ձևը ինձ դուր է գալիս։

Շնորհակալություն-Շնորհակալություն ընկեր Ստելլա
Փորձիր գնահատել քո աշխատանքը-Իմ աշխատանքը ես կգնահատեի 9։

Առաջադրանքներ

305․
Ոչ հավաստի իրադարձություն է։
306․
Հավաստին այն է,որ մենք գիտենք որ դա հաստա կլինի։
307․
Որ անհնար է լինի։
308․
Որը պատահակ են ստացվում։
309․

310․

310․
Ա)
Գ)
Դ)

311․
ա)
դ)

312.
բ)
գ)

313.

313.
պատահական-ա,բ,ե,զ,
հավաստի-ը,թ
անհնար-դ,է,

314․
պատահակ-Հեռախոսս հիմա ներքև կնկնի,քամի կլինի հիմա
հավաստի-ձմռանը ձյուն է գալիս,ամռանը տաք է
անհնար-գայլը թռչում է,արև չկա

315․

պատահական-ես պատհական հրեցի քեզ,սեղանին քցում ենք մետաղադրամ,հեռախոսի վրա հավաքում ենք պատահական համար։

316․
Անհնար է, քանի որ մենք չգիտենք նա պատահական ինչ կհանի։

317․
6 հատ բաներ կարող են ընկնեն։

218․
ունի 3 ելք։

219․
4 ելք ունի։