Ածական անուն

Ածական անուն կամ ածական են կոչվում առարկայի հատկություն կամ վերաբերություն ցույց տվող բառերը: Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականները չեն հոլովվում, բայց եթե խոսքի մեջ հանդես են գալիս գոյականաբար, կարող են հոլովվել եզակի և հոգնակի թվով: Օրինակ Սպիտակը մաքրության խորհրդանիշն է: Ես խաղում եմ սպիտակներով:
Բայց կան բառեր, որոնք հավասարապես կարող են հանդես գալ և՛ իբրև գոյական, և՛ իբրև ածական:
Օրինակ աղքատ, բարեկամ, խենթ, դավաճան, խավար, ծերունի, հիվանդ, հարևան, հարազատ, հարուստ, գող, որբ, սուտասան, սուրբ, դպրոցական, զինվորական կտրիճ և այլն:

Առաջադրանքներ:


Ածական անուն կամ ածական են կոչվում առարկայի հատկություն կամ վերաբերություն ցույց տվող բառերը: Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականները չեն հոլովվում, բայց եթե խոսքի մեջ հանդես են գալիս գոյականաբար, կարող են հոլովվել եզակի և հոգնակի թվով: Օրինակ Սպիտակը մաքրության խորհրդանիշն է: Ես խաղում եմ սպիտակներով:
Բայց կան բառեր, որոնք հավասարապես կարող են հանդես գալ և՛ իբրև գոյական, և՛ իբրև ածական:
Օրինակ աղքատ, բարեկամ, խենթ, դավաճան, խավար, ծերունի, հիվանդ, հարևան, հարազատ, հարուստ, գող, որբ, սուտասան, սուրբ, դպրոցական, զինվորական կտրիճ և այլն:

Առաջադրանքներ:


Ածական անուն կամ ածական են կոչվում առարկայի հատկություն կամ վերաբերություն ցույց տվող բառերը: Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականները չեն հոլովվում, բայց եթե խոսքի մեջ հանդես են գալիս գոյականաբար, կարող են հոլովվել եզակի և հոգնակի թվով: Օրինակ Սպիտակը մաքրության խորհրդանիշն է: Ես խաղում եմ սպիտակներով:
Բայց կան բառեր, որոնք հավասարապես կարող են հանդես գալ և՛ իբրև գոյական, և՛ իբրև ածական:
Օրինակ աղքատ, բարեկամ, խենթ, դավաճան, խավար, ծերունի, հիվանդ, հարևան, հարազատ, հարուստ, գող, որբ, սուտասան, սուրբ, դպրոցական, զինվորական կտրիճ և այլն:

Առաջադրանքներ:


Ածական անուն կամ ածական են կոչվում առարկայի հատկություն կամ վերաբերություն ցույց տվող բառերը: Ածականները պատասխանում են ինչպիսի՞, որպիսի՞, ո՞ր հարցերին:
Ածականները չեն հոլովվում, բայց եթե խոսքի մեջ հանդես են գալիս գոյականաբար, կարող են հոլովվել եզակի և հոգնակի թվով: Օրինակ Սպիտակը մաքրության խորհրդանիշն է: Ես խաղում եմ սպիտակներով:
Բայց կան բառեր, որոնք հավասարապես կարող են հանդես գալ և՛ իբրև գոյական, և՛ իբրև ածական:
Օրինակ աղքատ, բարեկամ, խենթ, դավաճան, խավար, ծերունի, հիվանդ, հարևան, հարազատ, հարուստ, գող, որբ, սուտասան, սուրբ, դպրոցական, զինվորական կտրիճ և այլն:

Առաջադրանքներ:


1. Կազմի՛ր բառակապակցություններ` ա շարքի բառերի հետ գործածելով գոյականներ, բ շարքի գոյականների հետ գործածելով ածականներ:

ա) մարմարյա, մրգատու, շքեղ, բերրի, կեղծ, անարատ:
Մարմարյա սրահ, մրգատու այգի, շքեղ տեսք, բերրի արտ, կեղծ անձնավորություն, անարատ կաթ

բ) զգեստ, վերաբերմունք, լռություն, միտք, կյանք:
Փայլուն զգեստ, վատ վերաբերմունք, տղուր լռություն, փառահեղ միտք, լավ կյանք

2. Նախադասությունների մեջ տրված բառերը գործածի՛ր մի դեպքում որպես գոյական, մյուս դեպքում որպես ածական:

Ապստամբ, խավար, դպրոցական, հարուստ, դավաճան, կենդանի:

Ապստամբը ցույց տվեց իր իրական դեմքը ժողովի ժամանակ։(գոյական)
Նրա տղան ապստամբ մարդ է։(ածական)

Նա միշտ քնում է խավարի մեջ։(գոյական)
Այս սենյակը խավար է, ինձ դուր չի գալիս։(ածական)

Դպրոցականները արձակուրդի մեջ են։(գոյական)
Նրանք դպրոցական են։(ածական)

Հարուստների մեծամասնությունը հպարտ է։(գոյական)
Նրանք հարուստ են, բայց շատ հասրակ կյանք ունեն։(ածական)

Նրա շրջապատում շատ են դավաճանները։(գոյական)
Ես չէի սպասում, որ նա դավաճան մարդ է։(ածական)

Կենդանիները իմ կյանքի մի մասն են։(գոյական)
Հարսանիքի ժամանակ կենդանի երաժշտություն էր։(ածական)

3. Տրված զույգ բառերից կազմի՛ր ածականներ:

Առյուծ և սիրտ-սրտառյուծ
տերև և փուշ-տերևափուշ
երանգ և երփն-երփներանգ
ձայն և վիշապ-վիշապաձայն
թույր և ձյուն-ձյունաթույր
սուր և ծայր- սրածայր
դատարկ և գլուխ-դատարկագլուխ
շեկ և հեր-շիկահեր
գունդ և ձև-գնդաձև
փրփուր և բաշ-փրփրաբաշ
միշտ և ժպիտ-միշտաժպիտ
ձյուն և փրփուր-ձյունափրփուր

Խնդիրներ

Լուծել խնդիրները՝

1.Օգտագործելով բաժակ, կշեռք և կշռաքարեր՝ .ինչպե՞ս կարելի է  որոշել, թե որն է ավելի մեծ ջրի, թե կաթի խտությունը?
Նախ մեզ պետք է իմանալ ծավալը և զանգվածը։Մենք բաժակից կարող ենք իմանալ ծավալը, իսկ կշեռքի և կշռաքարերի օգնությամբ իմանալ զանգվածը։Ահա մենք ունեցանք և զանգվածը և ծավալը, իսկ խտությունը գտնելու համար պետք է անել p = m/V, այսինքն ծավալը բաժանլ զանգվածին։Իսկ հետո համեմատել նրանց խտությունը։

2.Պղնձի դետալը տաքացրեցին։ Փոխվեցին արդյոք այդ դեպքում դետալի զանգվածը, ծավալը և խտությունը: Պատասխանը հիմնավորե՛ք.
Զանգվածը չի փոխվում, փոխվում է ծավալը իսկ եթե փոխվում է ծավալը ապա խտությունն էլ է փոխվում։

3.Ջուրն առավելագույն խտությունն ունի 4 ° C-ում: Ինչպե՞ս են փոխվում ջրի զանգվածը, ծավալը և խտությունը, երբ այն սառչում է 4-ից մինչև 0 ° C:
Այս դեպքում միայն փոխվում է ջրի ծավալը, իսկ զանգվածը և խտությունը մնում է նույնը։

4.Փակ գլանում գտնվող գազը սեղմում են: Փոխվու՞մ է արդյոք այդ դեպքում  գազի մոլեկուլների զանգվածը, գլանում եղած գազի զանգվածը: Արդյո՞ք բալոնում գազի խտությունը փոխվում է?

Այո, փակ գլանում գազը սեղմելիս փոխվում է խտություն։Ավելի ճիշտ փոխվում է ծավալը և ինքստինկյան փոխվում է զանգվածը։

5.
59գ զանգվածով կարտոֆիլն ունի 50սմ3 ծավալ: Որոշեցեք կարտոֆիլի խտությունն։

p = m/V
59;50սմ3=19,6սմ3

6.
125 սմ3 ծավալով թուջե գունդն ունի 800 գ զանգված: Արդյոք այս գունդը հոծ է, թե՞ խոռոչ ունի

p = m/V
p=?
m=800գ
V=125սմ3
800գ:125սմ3=6,4

7. 461,5 գ զանգվածով մետաղի կտորը 65 սմ3 ծավալ ունի։ Ի՞նչ մետաղ  է դա:
Որոշում ենք տվյալ նյութի խտությունը։p = m/V
461,5գ։65 սմ3=7,1
Անագ

8. 1լ ծավալով արևածաղկի ձեթն ունի 920 գ զանգված։Գտե՛ք ձեթի խտությունը։Արտահայտեք այն կիլոգրամներով մեկ խորանարդ մետրի համար (կգ/մ3):

p=m/v
920։1=920կգ/մ³
ծավալը՝ 920 է։

9. Պղնձե կշռաքարի զանգվածը 0,5կգ է: Ինչ զանգված կունենա նույն ծավալով երկաթե կշռաքարը:
m=V*p

0,5*7800
m(զանգվածը)=3,900 կգ/մ³

10.Պահածոյի տուփերի պատրաստման համար օգտագործվող թիթեղը պատում են անագի բարակ շերտով. թիթեղի 200սմ3 մակերեսի համար ծախսվում է 0, 45 գ անագ: Ինչ ահստություն ունի անագի շերտը:
p=m/v
0,45/200
խտությունը(p)=0,00225գ/սմ³

11.Վերելակի բեռնատարողությունը 3տ է: Քանի երկաթե թիթեղ կարելի է բարձրացնել վերելակով, եթե յուրաքանչյուր թիթեղի երկարությունը 3մ է, լայնությունը 60սմ, իսկ հաստություը 4մմ:
v=abc
m=V*p
56,160/3=18,820
v=4*3000*600
m=7200*7800
v=7.200.000մմ
m= 56.160տ
v=7200մ³

ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ VI ԴԱՐՈՒՄ

Առաջադրանք 1

Հայաստանը VI դարում

Այս թեմայում՝
 Արևմտյան Հայաստանը և Հուստինիանոս I-ի
կառավարումը:
 Արևելյան Հայաստանը և պարսից Խոսրով I-ի
քաղաքականությունը:
 Ապստամբություն, որը վերաճեց մեծ պատերազմի:
 591 թ. պարսկաբյուզանդական պայմանագիրը և
Հայաստանը:
 Պատմաբանի բառարան՝ վարչական միավոր,
խավ, դավանանք, հարկահանություն, հարկ,
ատրուշան, տիտղոս:

1. ԱՐԵՎՄՏՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ VI ԴԱՐՈՒՄ
Ժամանակաշրջանի ընդհանուր դիմագիծը
428 թ. հայոց անկախ պետականության կորստից հետո հայ ժողովրդի առաջ ծառացան նոր խնդիրներ ու վտանգներ։ Մասնավորապես, գլխավոր խնդիրներից էին սեփական ինքնության պահպանումը, բյուզանդական և պարսկական կայսրությունների ռազմական, քաղաքական և տնտեսական ոտնձգություններին դիմակայելը։ Սա մի ժամանակաշրջան էր, երբ Հայաստանի
տարբեր մասերում տիրապետում էին պարսկական և բյուզանդական կայսրությունները, իսկ այնուհետև սկսվեցին արաբական արշավանքները, որոնց տիրապետության դեմ մեր ժողովրդի պայքարը հերոսական բազմաթիվ դրվագներ ստեղծեց: Հարկ է նշել, որ բոլոր այն ժամանակաշրջանների համար, երբ Հայաստանի տարածքի մեծ մասը գտնվել է երկու այլ պետությունների կազմում, կիրառվել և այսօր էլ կիրառվում են պայմանական՝ Արևելյան Հայաստան և Արևմտյան Հայաստան անվանումները։
Միևնույն ժամանակ, հենց IX դարում վերականգնվեց 428-ին կորսված անկախ պետականությունը Հայաստանում։

 ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ VI ԴԱՐՈՒՄ

Երկու իրականություն. այնքա՜ն տարբեր և այնքա՜ն նման
Իրավիճակը Արևմտյան Հայաստանում VI դարում:
387 թ. Մեծ Հայքի թագավորությունը բաժանվել էր Հռոմի և Սասանյան Պարսկաստանի միջև: VI դարում Արևմտյան Հայաստանը գտնվում էր Բյուզանդիայի, իսկ Արևելյան Հայաստանը՝ Պարսկաստանի կազմում։
Արևմտյան Հայաստանում հայ բնակչությունը սերտ փոխազդեցության մեջ էր հունա-հռոմեական մշակութային աշխարհի հետ: Բյուզանդիայի տիրապետության տակ անցած Արևմտյան Հայաստանում կային բազմաթիվ նախարարական տներ, որոնք ունեին ներքին ինքնուրույնություն։ Այս
հանգամանքը VI դարում սկսեց դուր չգալ Հուստինիանոս Առաջին (527-565 թթ.) կայսրին, և նա ձեռնարկեց մի շարք քայլեր, որպեսզի վերացնի հայ նախարարական տների ինքնուրույնությունը: Մասնավորապես.
ա. Կայսրը տեղերում կառավարումը հանձնեց բյուզանդացի զինվորականներին՝ խախտելով հայկական իշխանական տների համակարգը:
բ. Կատարեց նոր վարչական բաժանում՝ ստեղծելով
Առաջին Հայք, Երկրորդ Հայք, Երրորդ Հայք, Չորրորդ Հայք վարչական միավորները:
գ. Հուստինիանոսն ընդունեց օրենք, որով հողը ժառանգելու իրավունք ստացան նաև կանայք և աղջիկները: Մինչ այդ հողը ժառանգաբար անցնում էր հորից որդուն. այդպիսով պահպանվում էր հայկական իշխանական տների միասնականությունը:
դ. Մեկ այլ օրենքով կայսրը հարկադրեց, որպեսզի
աղջիկներին օժիտ հատկացվի: Հայոց մեջ մինչ այդ էլ դուստրերին ամուսնացնելիս պարտադիր օժիտ տալիս էին, բայց կայսրը ցանկանում էր, որ աղջիկներն օժիտի տեսքով մասնաբաժիններ ստանային հայրական կալվածքներից։

Հակաբյուզանդական ապստամբություններԱրևմտյան Հայաստանում

Արևմտյան Հայաստանում նշանակված բյուզանդացի պաշտոնյաները զանազան բռնություններ էին գործադրում, ավելացնում հարկերը: Այս քաղաքականությունը զայրույթ էր առաջացնում հայ ժողովրդի մեջ:
Հուստինիանոսի օրոք հայ ռազմական-քաղաքական մի շարք գործիչներ ապստամբություններ կազմակերպեցին կայսերական իշխանության դեմ: Ամենախոշոր ապստամբությունը տեղի ունեցավ 539 թ.: Ապստամբությունը գլխավորեցին Հովհաննես Արշակունին և նրա որդի Արտավանը: Հուստինիանոսը պատժիչ զորք է ուղարկում, որի ղեկավարին Արտավանը սպանում է: Կայսրը նոր զորաբանակ է ուղարկում հայերի դեմ: Բյուզանդական զորավարը բանակցությունների պատրվակով իր մոտ է հրավիրում Հովհաննես Արշակունուն: Խնջույքի ժամանակ Հովհաննես Արշակունին դավադրաբար սպանվում է բյուզանդացի զորավարի հրամանով: Չհաշտվելով այս իրադարձության հետ՝ ապստամբները փորձեցին սպանել Հուստինիանոս I
կայսրին: 548 թ. նրա դեմ Կոստանդնուպոլսում կազմակերպվում է խռովություն: Այդ խռովությանը մասնակցում էին նաև զորավար Արշակ Արշակունին և կայսեր մոտ ծառայության անցած Արտավանը: Բյուզանդացի պաշտոնյաներից մեկը, որը տեղյակ էր նախապատրաստվող խռովությունից, այդ մասին տեղեկացնում է բյուզանդական արքունիքին, և խռովությունը բացահայտվում է:
Հուստինիանոսը պաշտոնանկ է անում Արտավանին ու արգելափակում նրան պալատում: Արևմտյան Հայաստանում որոշակիորեն վտանգվել էր նաև հայոց լեզվի և մշակույթի պահպանումն ու զարգացումը։ Չնայած այս  դժվարություններին և վտանգներին՝ Արևմտյան Հայաստանում հայ ժողովուրդը պահպանեց իր լեզուն ու մշակույթը, որոնք ազգի ինքնությունը պայմանավորող էական հատկանիշներից են։

Առաջադրանք 1, Հին Ռուսիա

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1.

Դասարանական 1. Հին Ռուսիան,/ Համաշխարհային պատմություն, 7-րդ դասարան, էջ 37-41/

Տանը

Պատմիր ռուսական պետության առաջացման մասին:

Կազմավորվել է 882 թվականին, երբ որ Ռյուրիկովիչները միավորեցին արևելասլավոնական և ֆիննա-ուգորական ցեղերը։ Երբեմն հին ռուսական պետություն ասելով հասկանում են ոչ միայն Կիևյան, այլև Նովգորոդի Ռուսիան (862–882), քանի որ իշխող տոհմը և պետական կարգը էական փոփոխություններ չեն կրել, այլ ընդամենը ռուսական մայրաքաղաքը Նովգորոդից տեղափոխվել է Կիև։

Ռուսական պետությունը հզորության գագաթնակետին է հասնում Վլադիմիր Կարմիր Արեգակ (978-1015) և Յարոսլավ Իմաստուն իշխանների օրոք (1016—1054)՝ 10-րդ դարի վերջին և 11-րդ դարի սկզբին։ Նրա սահմանները հարավում հասնում էին Ղրիմի արևելյան սահմանին գտնվող Թամանյան թերակղզուն, հյուսիսում՝ Հյուսիսային Դվինա գետին հյուսիսում, Դնեստր գետին արևմուտքում՝ այդպիսով ընդգրկելով գրեթե ամբողջ Արևելաեվրոպական կամ Ռուսական դաշտավայրը։ 12-րդ դարի կեսին երկիրը ենթարկվում է ավատատիրական մասնատվածության, հիմնվում են զանազան մանր իշխանություններ, որտեղ կառավարում էին Ռյուրիկովիչների ներկայացուցիչները։ Կիևը ձևականորեն շարունակում է մնալ մայրաքաղաք մինչև մոնղոլական արշավանքները (1237—1240), իսկ Կիևի իշխանությունը մնում էր որպես ռուս իշխանների տիրույթների միություն։

Հիմնավորիր  քրիստոնության ընդունման կարևորությունըԿիևյան Ռուսիայի համար:

Ուղղափառությունն ընդունվել է 988 թվականին ռուս իշխան Վլադիմիր Սվյատոսլավովիչի կողմից։ Երկար ժամանակ Կիևան Ռուսիան գնում էր դեպի քրիստոնեության ընդունումը և հեթանոսական պետությունից ուղղափառի վերածվելը։ Դա պայմանավորված էր տնտեսական, քաղաքական և սոցիալ-մշակութային նախադրյալներով։

X դարում Կիևան Ռուսը պետություն էր, որն ակտիվորեն մասնակցում էր միջազգային հարաբերություններզարգացած եվրոպական երկրների հետ։ Այդ ժամանակ նրանք վաղուց էին ընդունել ու ապրել քաղաքակիրթ կանոններով։ Ռուսաստանը նրանց աչքում բարբարոս պետության տեսք ուներ։ Հեթանոսությունը միայն սրեց այս իրավիճակը և ավելի ու ավելի հեռացրեց պետությունը շահավետ տնտեսական և քաղաքական համագործակցությունից: Եվրոպական ինքնիշխաններն ու կայսրերը չէին ցանկանում առևտուր անել հեթանոսների հետ և մտնել դինաստիկ ամուսնություններ: Հրատապ էր իրավիճակը փոխել. Որոշումներից մեկը քրիստոնեության, այն է՝ ուղղափառ ճյուղի ընդունումն էր, ևս մեկ պատճառ, որը դրդեց Վլադիմիրին գնալ այդ քայլին, պետության սոցիալ-մշակութային մասնատվածությունն էր։ Այն բաժանված էր փոքր շրջանների՝ իրենց սովորույթներով, մշակույթով, ավանդույթներով և այլն։ Սա զգալիորեն բաժանեց բնակչությանը, և այն կառավարելը մեծապես դժվար էր: Կրոնի ընդունումը կարող էր լինել ընդհանուր գործոն, միավորելով Ռուսաստանի բոլոր բնակիչներին, բացի այդ, այն ընդունվել է գաղափարական նկատառումներից ելնելով։ Իշխողներին անհրաժեշտ էր ամենահզոր աջակցությունը, որը պետք է ուղղված լիներ նրանց և որպես այդպիսին պետության նշանակության ամրապնդմանը։ Դժվարությունն այն էր, որ հեթանոսությունը չէր կարող նման աջակցություն ցուցաբերել, այն ոչ մի կերպ չէր «աշխատում» պետության համար։ Ընդհակառակը, դրա նշանակությունը հասցվեց զրոյի։ Ուղղափառությունբայց հայտարարում է, որ ինքնիշխանի իշխանությունը տրված է Աստծուց, և որ կա մարդ, ով ներկայացնում է աստվածությունը երկրի վրա, բայց և նրա բոլոր գործողությունները պետք է ընկալվեն որպես բացառապես ճշմարիտ: Ռուսաստանում քրիստոնեության ընդունմանն ուղղված առաջին քայլն արվեց. արքայադուստր Օլգայի կողմից, որը բյուզանդական Սուրբ Սոֆիայում: Կայսրն ինքը դարձավ նրա կնքահայրը։ Սակայն որդուն՝ Սվյատոսլավին մկրտելու համոզելու նրա բոլոր փորձերն ավարտվեցին անհաջողությամբ։ Նա նախանձախնդիր հեթանոս էր։ Ռուսաստանը մկրտվել է միայն արքայադուստր Օլգա Վլադիմիրի թոռան օրոք 988 թվականին։

Համեմատիր Յարոսլավ Իմաստունի գործունեությունը Հուստինիանոս Առաջինի գործունեության հետ:



Յարոսլավ Իմաստուն

Յարոսլավ Վլադիմիրովիչը իշխան Վլադիմիր Սվյատոսլավիչի (Ռյուրիկովիչների տոհմից) և իշխանուհի Ռոգնեդա Ռոգվոլոդովնայի որդին է, Եվրոպայի շատ տիրակալների հայրը, պապը և հորեղբայրը։ Մկրտության ժամանակ ստացել է Գեորգի անունը։ Ռուսական Ուղղափառ եկեղեցին նրան համարում է բարեհավատ իշխան․ նրա հիշատակի օրը նշվում է հուլյան օրացույցի փետրվարի 20-ին։

Յարոսլավ Իմաստունի օրոք կազմվել է ռուսական իրավունքի առաջին հայտնի օրենքների ժողովածուն, որը պատմության մեջ մտել է որպես «Ռուսկայա Պրավդա»։

Միավորել է գրեթե բոլոր հին ռուսական հողերը։ Արշավել է Լեհաստան, լիտվական ցեղերի դեմ (1030-1040 թվականներին), ջախջախել է պեչենեգներին (1036 թ.)։ Յարոսլավ Իմաստունի օրոք Կիևյան Ռուսիայում զգալիորեն զարգացել են ֆեոդալական հարաբերությունները, Կիևում ծավալել է շինարարություն (Սուրբ Սոֆիայի տաճարը և այլն), ինչպես նաև թարգմանական գործը, զարգացել տարեգրությունը։ Յարոսլավ Իմաստունի նախաձեռնությամբ հաստատվել է առաջին ռուսական մետրոպոլիտը, որով ամրապնդվել է Կիևյան Ռուսիայի միջազգային հեղինակությունը։ Յարոսլավ Իմաստունն ազգակցական կապերի մեջ էր եվրոպական շատ կառավարողների հետ։

Հուստինիանոս Առաջին

Հուստինիանոս I-ի հրամանով 528– 534 թթ-ին կազմվել է «Քաղաքացիական իրավունքի ժողովածու» («Հուստինիանոսի օրենսգիրքը»), որն ընդգրկել է մ. թ. II դարից մինչև իր ժամանակաշրջանը հրապարակված կայսերական կարգադրությունների 4652 հատված: Օրենսգրքի IV մասը ներառում է Հուստինիանոս I-ի սահմանած օրենքները, որոնք չէին ընդգրկվել հռոմեական կայսրերի օրենքների ժողովածուի մեջ: Ժամանակակից երկրների մեծ մասի  քաղաքացիական օրենսդրությունների հիմքում Հռոմեական իրավունքն է:

Կենտրոնացված պետություն ստեղծելու համար կայսրը կատարել է մի շարք վարչական բարենորոգումներ. ուժեղացրել է կենտրոնաձիգ կառավարումը, արհեստներն ու առևտուրը ենթարկել է պետության հսկողությանը, մի քանի անգամ բարձրացրել հարկերը, պետական մենաշնորհ հաստատել մետաքսի, աղի և այլ ապրանքների առևտրի վրա:

Հուստինիանոս I-ը ռազմական, վարչական և տնտեսական վերափոխումներ է արել նաև Հայաստանի բյուզանդական մասում՝ նպատակ ունենալով Արևմտյան Հայաստանը զրկել ներքին ինքնուրույնությունից և դարձնել կայսրության սովորական մասերից մեկը:

Մետաղաձուլություն և մեքենաշինություն

Դասի հղումը

Ի՞նչ դեր ունի մետղաձուլությունը ժամանակակից կյանքում և տնտեսության մեջ:
Մետաղաձուլություն շատ մեծ դեր ունի ժամանակակից կյանքում, շատ մեծ դեր ունի ՝ մեքենաշինության տրանսպորտային,հաստոցաշինական,սարքաշինական,գյուղատնտեսական, էլեկտրատեխնիկական, էլեկտրո-
նային, սարքաշինական, էներգետիկական ճյուղերն ու ենթաճյուղերը։

 

Ի՞նչպիսի փոխադարձ կապեր կան մեքենաշինության և մետաղաձուլության միջև:

Սեւ եւ գունավոր մետաղների հիմնական սպառողը մեքենաշինությունն է, որը առանցքային դեր է խաղում արդյունաբերության մեջ: Այն ընդգրկում է բազմաթիվ ենթաճյուղեր ու արտադրություններ, որոնք տարբեր տեսակի մեքենաներ եւ սարքավորումներ են մատակարարում տնտեսության բոլոր ճյուղերին: Առավել կարեւոր են մեքենաշինության տրանսպորտային, հաստոցաշինական, սարքաշինական, գյուղատնտեսական, էլեկտրատեխնիկական, էլեկտրո-
նային, սարքաշինական, էներգետիկական ճյուղերն ու ենթաճյուղերը։
Օրինակ ՝ նույն սարքաշինությունը տալիս է մետաղը ձուլելու սարք։


Մեքենաշինությամբ զարգացած երկրները։

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են Էեկտրաէներգիայի արտադրությամբ: 

Քարտեզի վրա նշել այն երկրները, որոնք առաջատար են երկաթաքարի արդյունահանմամբ: 

Ծածկասերմ բույսեր

Ծածկասերմ կամ ծաղկավոր բույսերը կազմում են երկրագնդի բուսականության մեծամասնությունը տեսակների քանակով՝ մոտ 250000 տեսակ, և աճում են կլիմայական բոլոր գոտիներում:

Ծածկասերմ բույսերը բնութագրվում են ծաղիկների և պտուղների առկայությամբ:

Այս բույսերի լայն տարածվածությունը և բազմազանությունը պայմանավորված է հետևյալ առանձնահատկություններով.

1.Պտուղը պատում է սերմը և պաշտպանում այն, ապահովում նրա աճն անբարենպաստ պայմաններում:

2. Ծածկասերմերի հյուսվածքները խիստ մասնագիտացված են՝ առավելագույնս հարմարված են որոշակի ֆունկցիաներ կատարելուն:

3. Ծածկասերմերին բնորոշ է ինտենսիվ նյութափոխանակություն և օրգանական նյութերի արագ կուտակում:

Այս ամենը թույլ է տալիս ծածկասերմերին հարմարվել շրջակա միջավայրի ամենատարբեր պայմաններին:

Ծածկասերմ բույսերը կազմված են վեգետատիվ կամ մարմնական և գեներատիվ կամ սեռական օրգան համակարգերից: