Ըստ կազմության՝ ածականները լինում են՝
պարզ՝ լավ, վատ, բարձր, նոր
բաղադրյալ, որոնք իրենց հերթին լինում են՝
ածանցավոր՝ անշնորհք, կարմրավուն, արծաթե,
բարդ՝ լայնարձակ, եռագլուխ, նորանոր,
բարդ ածանցավոր՝ հարթավայրային, հրացանավոր, գյուղատնտեսական։
Ածական կազմող ածանցները կոչվում են ածականակերտ ածանցներ։ Դրանք են՝
նախածանցներ՝
ամենա- ամենամեծ,ամենագեղեցիկ,ամենալավ,
ան-անգութ,անհնարին,անբարոյական,անմիտ
ապ-ապաշնորհ,ապաբարո,ապուշ,ապերխատ,
բաց-բացարձակ,բացորոշ,բացատրական,բացահայտ,
գեր-գերբնական,գերհզոր,գերաբուխ
դժ-դժգոհ,դժբախտ,դժգույն
ընդ-ընդարձակ,ընդհանուր,ընդլայնորեն
հակա-հակադիր,հակաազգային,հակոթնյա,
համա-համադաս,համահունչ,համաշխարհային,համագրելի
տ-տգետ,տհաս,տկար,տհաճ,տմարդի
չ-չտես,չհավան,
վերջածանցներ
-ագին-ահագին,ջերմագին,լալագին,կարոտագին
-ագույն-մեծագույն,բարձրագույն,նորագույն,գեղեցկագույն
-ալի-հրաշալի,ուրախալի,զարմանալի
-ածո-գտածո,պահածո,բարծո
-ական-գյուղական,հայկական,Հնդկական,տնական
-ային-տնային,դրսնային,ուժային,հողային
-ան-կծան,հաչան,կթան
-անի-լեզվանի,երկհարկանի, երկվոտանի
-ավետ-հոտավետ,բուրավետ,արդյունավետ,հարմարավետ
-ավոր-գունավոր,բախտավոր,գլխավոր
-ատ-գունատ,կիաստ,կռնատ
-ացի-խելացի,կանացի,փաստացի
-ե-ոսկե,արծաթե,թղթե,
-ելի-սիրելի,հարգելի,ընդունելի,նազելի,պաշտելի
-եղ-զորեղ,համեղ,շքեղ
-ենի-հայրենի,մայրենի,վայրենի
-ի-կատաղի,աղի,կորովիա
-իչ- գրավիչ,հուզիչ,դյութիչ,ամփոփիչ
-իկ-փոքրիկ,սիրունիկ,համովիկ,պստիկ
-լիկ-պստլիկ,թմբլիկ,կարճլիկ,հաստլիկ
-կան-խռովկան,լացկան,խոսկան,չխոսկան
-կոտ-նեղացկոտ,պարծենկոտ,մամբասկոտ,
-յա-փայտյա,մետաղյա,
-ովի-ծալովի,փակովի
-ոտ-ժանգոտ,յուղոտ,
-ուն-փխրուն,դողդոջուն,լցուն,սիրուն
Առաջադրանքներ:
1. Վերը նշված ածանցավոր ածականների շարքին ավելացրու ևս երկուական ածական:
2.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 պարզ ածական.
ա. կլոր, ալեկոծ, կույր, աղվես, աներ, մերկ, անգործ, կարճլիկ, կաղ, տկլոր
բ. համերաշխ, բոբիկ, քաջ, անայլայլ, անուրջ, հզոր, երկար, կարճ, անարգ, անվախ
գ. սև, գաթա, խրոխտ, բոլոր, նեղ, հաստ, դաշտ, նոսր, կորովի, ճահճապատ
դ. զվարթ, գավաթ, գմբեթ, արագ, դրոշ, մեղմ, լուրջ, ծանր, ուժեղ, դիտմամբ
3.Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 բարդ ածական.
ա. քարաշեն, սկզբնապես, լիտրանոց, բրոնզաձույլ, ձյունաթույր, հանդարտ, մեծամեծ, թափուր, քաջարի, ճերմակ
բ. խուճուճ, ալեզարդ, հեռաձիգ, հավասար, կապտականաչ, ձվաձև, կիսախուփ, դժբախտ, երիտասարդական
գ. սրճագույն, շեղակի, դանդաղաշարժ, երկթերթ, առհավետ, սրաքիթ, համընթաց, ստահակ, հավերժ, պատրաստ:
4. Յուրաքանչյուր բառաշարքում ընդգծել 5 ածանցավոր ածական.
ա. թավշյա, քնքուշ, աշակերտական, դժվար, տգեղ, ողորկ, դիպուկ, շքեղ, քաղցր, օտար
բ. ահագին, նիհար, ամենամեծ, վստահ, դժգոհ, հարմար, հարադիր, բարի, գեղեցիկ, լիուլի
գ. դեղին, մթին, պակաս, լավագույն, դժբախտ, կապույտ, անվախ, կոպիտ, դարավոր, վարար
դ. ամենախիզախ, վարարուն, ուրախ, նազելի, ծարավ, հզորագույն, պղտոր, վճիտ, գունատ, գիտակից
5.Կապակցության իմաստն արտահայտիր ածականով.
ճահիճներով պատված-ճահճապատ
մանրէներ ծնող-մանրէածին
միայնակ ապրող-մենակյած
մեգով պատված-միգապատ
անուշ բուրող-անուշաբույր
թախծոտ դեմքով-թախծադեմ
միրգ տվող-մրգատու
նոր տնկած-նորատունկ
շահույթ բերող-շահութաբեր
շեկ մազերով-շիկահեր,շիկամազ
շատ շնորհներ ունեցող-շնորհալի,շնորհաշատ
ոսկուց ձուլված-ոսկեձույլ
Անահիտ Տիգրանյան 