Տեսական նյութ
Համեմատության յուրաքանչյուր անդամ կարելի է արտահայտել
մյուս երեքի միջոցով։ Իրոք, դիցուք ունենք համեմատություն.
ab=cd:
Համեմատությունների հիմնական հատկության համաձայն՝
ad=bc
Այստեղից ստանում ենք.
a=bcd, d=bca, b=adc, c=adb:
Այս հավասարություններից երևում է, որ եթե համեմատության անդամներից մեկը հայտնի չէ (անհայտ է), ապա այն կարելի է գտնել համեմատության մյուս երեք (հայտնի) անդամների միջոցով։ Համեմատությունների այս հատկությունն ընկած է նրանց վերաբերյալ
խնդիրների լուծման հիմքում։
Խնդիր: 640 մ3 ծավալով ավազանը հավասարաչափ հոսող
ջրով լցվում է 8 ժամում։ Քանի՞ խորանարդ մետր ջուր կլինի
ավազանում, եթե խողովակը բաց լինի 5 ժ։
Լուծում։ Ջրի որոնելի քանակությունը նշանակենք x-ով։ Քանի որ
ջուրը հոսում է հավասարաչափ, ուստի որոշակի ժամանակում ավազանի մեջ լցված ջրի քանակության և այդ ժամանակի հարաբերությունը հաստատուն է։ Ուրեմն կարող ենք հավասարեցնել հետևյալ երկու հարաբերությունները՝
x5 և 6408 ստանալով x5 = 6408 համեմատությունը:
Այստեղից գտնում ենք, որ
x=56408=400:
Պատասխան՝ 400 մ3:
Լրացուցիչ առաջադրանքներ (տանը)
5) 500 կգ հանքաքարից ստացել են 77 կգ պղինձ։ Ինչքա՞ն պղինձ կստացվի 300 կգ հանքաքարից։
Լուծում
պատ՝ 231\5
6) Ստուգողական աշխատանքից անբավարար գնահատական է ստացել 14 աշակերտ: Անբավարար գնահատական ստացածների քանակը հարաբերում է դրական գնահատական ստացածների քանակին, ինչպես 2 ։ 7։ Քանի՞ աշակերտ է դրական գնահատական ստացել։
լուծում
14։x=2:7
X.2=14.7
X=14×7\2
X=49
7) 160 գ ծովի ջրում պարունակվում է 8 գ աղ։ Քանի՞ գրամ ծովի ջուրն
է պարունակում 56 գ աղ։
Լուծում
X.8=160×56
X=160×567\8
X=49
8) Բանվորը 8 ժ աշխատելու համար ստանում է 2500 դրամ։ Քանի՞
դրամ կստանա բանվորը 12 ժ աշխատելու համար։
Լուծում
8․x=12×2500
x=12×2500\8
x=3750
9) Մետաղյա խորանարդը, որի կողի երկարությունը 13 սմ է, ունի 1352 գ զանգված։ Որքա՞ն է նույն մետաղից պատրաստված և 2 սմ կողով խորանարդի զանգվածը։
13.x=2×1352
2×1352\13
X=208
Անահիտ Տիգրանյան 