Ованес Туманян🤍

Առաջադրանք, 6-րդ դասարան, փետրվարի 21-27<>

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1

Հին Հունաստան/պատմել էջ 61-66/

Դիտել մուլտֆիլմը՝ Հին Հունաստան

Ամփոփել-
ա. ինչ գիտեի Հին Հունաստանի մասին , բ.ինչ նոր պատմություններ իմացա Հին Հունաստանի մասին,գ. ինչի մասին ավելին կուզեի ուսումնասիրել։
Այդ ամբողջ հարցերի պատասխանները ես ներքևում գրել եմ։

ՀԻՆ ՀՈՒՆԱՍՏԱՆ
Հին հույներն իրնեց պատմությունը կերտել են Բալկանյան թերակղզու հարավում և Էգեյան ծովի ավազանում։Հունաստանը լեռներով կտրտված, ոչ մեծ երկրամասերով տարածք է, որտեղ չկան խոշոր գետեր, արգավանդ դաշտավայրեր ու անտառներ։Ուստի գյուղատնտեսության համար հարկավոր է պարարտացնել և ոռոգել հողը։Երկիրը հարուստ էր օգտակար հանածոներով ՝ երկաթ, պղինձ, ոսկի, արծաթ և այլն։Դրանք պայմաններ էին ստեղծում արհեստագործության համար։Ժամանակի ընթացքում հույները հմտացան նավագնատության մեջ և հասան Միջերկրական ու Սև ծովերի հեռավոր ափերը։Հույներն առանձին ցեղախմբերով այդ բանական միջավայր էին ներգաղթել Բալկանյան Թերակղզի։Այդ ցեղախմբերում էին ՝արքայացիները, դորիացիները, հոնիացիները։Լինում էր, որ պատերազմում էին, բայց երբ պատերազմում էին բարբարոսների դեմ միավորվում էին։

Կրետե-միկենյան դարաշրջանը

Կրետե կղզին Էգեյան ծովի հարավում է, այդտեղ ապրող մարդիկ զբաղվում են երկրագործությամբ և անասնապահությամբ, հետագայում զարգացավ ուրիշ արհեստներ։Պաշտպանության համար գյուղացիները հավաքվեցին ամրոց-պալատների շուրջը։Այդտեղ ապրում էին տեղական արքայիկները։Ք․ ա III հազարամյակում միավորվեցին միասնական պետության մեջ։Դրա մայրաաղաքը Կնոսոսն էր։
Ք․ ա XVII-XV դարերում Կրետտի թագավորությունը շատ հզոր էր։Սակայն ք․ ա XV թ․ Կրետտի պետությունը փլուզվեց։Պատճառը երկրաշարժն էր։Շուտով Կրետե ներթափանցեցին Հունական արքայական ցեղեր։Նրանք հունաստանում ստեղծել էին մանր պետություններ, որոնցից շատ հայտնի էր Միկենքը։Արքայացիները ժառանգեցին մշակույթը և կրոնը։Այդ պատճառով այն կոչվում էր կրետե-միկենյան։Սակայն արքայացիները չկարողացան դիմակայել․ ք․ ա XII-ում սկսած արշավանքին դորիացիների կողմից։Արդյունքում Կրետեի տերությունը հեռացավ պատմության ասպարեզից։

Հռոմերոյան դարաշրջանի Հունաստանը Ք․ ա XII-IX դարեր

Դարաշրջանը անվանում են հռոմեռոսյան, քանի որ ուսումնասիրության աղբյուրներն են Հոմերոսի <<Իլիական>> և << Ոդիասական >> պոեմները։Այս դարաշրջանին անկում ապրեց արհեստները և առևտուրը։Պատճառն այն էր, որ Դորեացիները ապրում էին տոհմացեղային կենցաղով։

Պատմություն
Կրետեի Մինոս թագավորը, Աթենքի վրա հարկ է դնում, որ նրանք տարին մեկ պետք է ուղղարկեն յոթ տղայի և յոթ աղջկա։Նրանց խժռում էր հրեշը,որը գտնվում էր Լաբիրինթոսում և մի օր Թեսևեսը արքայի որդին, գնում է հրեշի մոտ և Մինոս թագավորի դուստրը նրան տալիս է կծիկ և թուր։Նա գնում է այնտեղ մուտքից կախում է թելը և տանում իր հետ, երբ տեսնում է հրեշին թրով հարվածում է նրան իսկ Լաբիրինթոսի ճանապարհը թելի միջոցով գտնում է։

Story

Ինքնաստուգում

1.Ներկայացնել Արտաշես Առաջինի  հողային ,վարչական ,ռազմական բարեփոխումները։

Արտաշես Ա անկախ է հռչակել Հայաստանը և հիմնել նոր արքայատոհմ, որն իր հիմնադրի անունով պատմագրության մեջ կոչվում է Արտաշեսյան։Մոտ Ք.ա. 180 թ. Արտաշեսը հրապարակում է հրամանագիր հողային բարեփոխման վերաբերյալ, որի համաձայն` մասնավոր հողային տնտեսությունների (ագարակներ) սահմանները հստակորեն սահմանազատվում են համայնքին պատկանող հողերից:Այս հրամանագիրը մի կողմից` օրինականացնում էր ագարակատերերի մինչ այդ կատարած զավթումները, իսկ մյուս կողմից` պահպանում էր համայնքային սեփականությունը:Նա բաժանել է 120 գավառի։Ստեղծում է սահմանաքարեր։Արատշես առաջինը հիմնել է Արտաշատ մայրաքաղաքը։Արատշես առաջինի նպատակն էր միացնել Մեծ հայքը, Փոքր հայքը, քանի որ այն ժամանակ նրանք առանձնացած էին միմիանցից և նրանց հեշտ էր գրավելը և մյուս երկրները օգտվում էին և գրվաում երկրները և այդպես փոքրանում էր Մեծ Հայքը։Եվ երբ երկրները առանձնացան որպես թագավորություն Ծոփքը վերցրեցին և Արտաշեսի նպատակն էր վերցնել այն։

Հիմնավորել Տիգրան Մեծի հզոր արքա լինելը ։
Ք․ ա 95-70թթ ընթացքում ընդամենը քառորդ դարում, Տիգրան մեծը ստեղծեց հզոր մի աշխարհակալություն։Նրա սահմանները և ազդեցության գոտին զգվում էին մինչև Եգիպտոսից և Միջերկրական ծովից մինչև Հնդկաստան, Կովկասյան լեռներից և Կասպից ծովից Պարսից ծոց և Հնդկական Օվկիանոս։
Իր գահակալության ժամանակ Մեծ Հայքը ծովից ծով էր։Տիգրանը երկար ժամանակ պատանդ էր, բայց հոր մահից հետո եկավ գահակալելու, նրան գահակալեցին Աղձնիքում, հետագայում նա Աղձնիքը դարձրեց մայրաքաղաք և կոչեց Տիգրանակերտ։

3.Համեմատել Արտավազդ Բ ևԱրտաշես Բ-ի գործունեությունը։
Արտաշես Բ

Արտաշեսը իր կառավարման 10 տարիներում շենացրել է երկիրը։Նա 14տարի եղել է Հռոմում և երբ վերադարձել է Մեծ հայք, ք․ ա 30թ ազատագրել է երկիրը և պարտության մատնել Ատրպատականներին։Նա հատել է դրամներ իր նկարով և անունով։Երբ Հռոմը մտնում է Մեծ հայք, անհայտ պայմաններով Արտաշեսը մահացավ և գահակալեց իր տղան Տիգրան երրորդը։

Արտավազդ Բ

Մ․թ․ա․ 54 թվականին Արտավազդը դաշինք է կնքում  Հռոմի եռապետ Մարկոս Կրասոսի հետ, սակայն վերջինիս  քաղաքականության և սեփական երկրի արտաքին պաշտպանության հանգամանքներից ելնելով Մեծ Հայքը հրաժարվել է կատարել իր դաշնակցային պարտավորությունները։Հետո Արտավազդը որոշում է ամրապնդել հայ-պարթևական դաշինքը։


4.Ներկայացնել Արտաշեսյան արքայատոհմի անկման 5 պատճառ։

Մեկ հատ պատճառ կա, երբ Հռոմը որոշեց, որ պետք է թագավոր դառնա Արտավազ երրորդին, բայց Հռոմը պետք է մեզ հետ հաշիվ նստեր և դրա համար էլի թագավոր եկավ Տիգրան չորրորդը, բայց արդեն իր քրոջ հետ և երբ նա մահացավ իր քույրը հրաժարվեց լինել թագուհի և այդպես Արտաշեսյան արքայատոհմը անկում ապրեց։

5.Լրացնել իրադարձությունները։

Մ.թ.ա.190թ.-ք․ ա 190 թ․ տեղի ունեցավ ճակատամարտ և Սելևեկյանները պարտություն կրեցին Հռոմին։

Մ.թ.ա.189-1թթմ -Ք․ ա 189 թ․ Արտաշսը Մեծ հայքում և Զարեհը Ծոփքում վերականգնեցին հայոց անկախությունը։Ք․ ա 180-ական թ․ Փոքր Հայքի արքան Միհրդատն էր։Ք․ ա 185 թ․ Արտաշատի հիմնադրումն էր։Այդ ժամանակ Արտաշես առաջինն էր թագավորում իսկ ք․ ա 1թ-ին Տիգրան չորորդը զոհվում է և Արտաշեսյանների արքայատոհմը անկում է ապրում։

Մ.թ.ա.189-160թթ-Թագավորել է Արտաշես I-ը Զարեհի որդին։

Մ.թ.ա.160-115թթ.-Արտավազ Առաջինն է թագավորել Արտաշես առաջինի որդին։

Մ.թա.115-95թթ-Տիգրան առաջինն է թագավորել, Արտաշես առաջինի որդին։

Մ.թ.ա.95-55թթ-Տիգրան երկրորդը, Տիգրան առաջինի որդին։

Մ.թ.ա.66-Պաշտոնազրկված Լուկոլլոսի փոխարեն ք․ ա 66թ-ին Արևելք եկավ հռոմիացի զորավար Պոմպեոսը։Նա դաշինք կնքեց Պարթևստանի հետ։Դաշինքին համաձայն Պարթևստանը պետք է Հայաստանի դեմ պատերազմ սկսեր և Հայաստանում Պարթևները պարտվեցին և փախուստի դիմեցին։Ճիշտ է Տիգրան մեծը էլի խաղթեց, բայց նա կորցրել էր նրա դաշնակից Պոնտոսին։Ք․ ա 66թ․ Արտաշատում Տիգրան Մեծի ու Պոմպեոսի կողմից ստորագրվեց հայ-հռոմեական հաշտության պայմանագիրը։Ք․ ա 66թ հերթական անգամ հաղթեցինք Պարթևներին։

853․
5մմ պետք է ավելացնենք։

854․
650գ պետք է ավելացնել։

855․
Րոպեով են չափել։

Կրկնեք անցածը

857․
ա) -192\15
բ)-14\21
գ)80\15
դ)-126\1

858.

860.
1\5=10:2

861.
դ-ն պետք է գումարել։

862․
ճիշտ է։

863․
1\10+1\12=

Շուտով Գարուն է

Գարուն, ի՞նչ եմ հասկանում գարուն ասելիս։Ցանկացած մարդ կարող է գարնանը նայել տարբեր կողմերից ։Գարունը ինձ համար մի նոր շունչ է, օգնություն և ինչու ոչ մխիթարանք։Գարնանը մի տեսակ ամեն ինչ ջերմ է, կարծես մորդ գրկում լինես։Գարնանը հաղթահարում ես ամեն ինչ, գարունը տանում է ցավերդ և բերում ուրախություն քո կյանքում։Գարնանը դու սկսում ես կյանքին նայել ուրիշ հայացքից, նայել ուրախ, զվարթ։ Գարնանը ծիտիկները ծլվլում են, ծառերը ծաղկում են , արևը փայլում է ինչպես իմ աչքերը։ Եվ ահա մի քանի օրից, գալիս է գարունը, ես սպասում եմ։Գարունը օդի շնչով է գալիս,ծիլ ու ծաղկով է գալիս,գալիս է դանդաղ, գեղեցիկ ու համր։Գարունը այնպես պայծառ է և անծայր։