Մեծ  Հայքի թագավորությունն Արտավազդ 2-րդի օրոք:Արտաշեսյան վերջին գահակալները:

Առաջադրանք 1.

Մեծ  Հայքի թագավորությունն Արտավազդ 2-րդի օրոք:Արտաշեսյան վերջին գահակալները:

Առաջադրանք 1

Համեմատել Արտավազդ Բ-ի և Արտաշես Բ-ի գործունեությունը.

  • կառավարման թվականները
    Արտավազդ Բ-ք․ա 55-34թ
    Արտաշես Բ- ք․ ա30․-20թ
  • ներքին քաղաքականությունը

    Արատշես երկրորդ


  • արտաքին քաղաքականությունը
    Ք․ա 54թ․ Կրասոս ուզում էր վերցնել Պարթևեստանը և Հռոմը Մեծ Հայքից ուզեց զորք, բայց քանի որ Արտավազդ առաջինը իր մտքերն ուներ ինչպես ուժեղացնել մեր երկիրը նա խզեց բարեկամական հարաբերությունները Հռոմի հետ և զորք տվեց Պարթևեստանին։Եվ Օրոդես երկրորդը եկավ Հայաստան և միասին նրանք կնքեցինք բարեկամությունը և նշեցին Արտաշատում մեծ շուքով։

    Արտաշես Բ-

  • ժամանակագրությունը

Պատմել/գրավոր/ Արտաշեսյան վերջին արքաների մասին:Ներկայացնել Արտաշեսյան արքայատոհմի կործանման պա
տճառները:

Տիգրան երորդը գահակալեց ք․ ա 20-8թ-ին։Հռոմիացիները նարան գահ էին բարձրացրել պայմանով, որ նրանք ենք ընտրելու Հայաստանի մյուս թագավորին։Հռոմիացիները սխալ էին հաշվարկել և Տիգրան երորդը գերադասեց լինել Հայաստանի թագավորը։Հասկանալով թե ինչքան կարևոր է, որ նրանից հետո լինի լավ թագավոր և լավ իշխի Մեծ Հայքը իր որդուն Տիգրան չորրորդին բարձրացրեց գահ։Եվ երբ նա մահացավ ք․ ա 8թ գահ բարձրացավ ՝ Տիգրան չորրորդը։Հռոմիացիները չհաշտվելով այն մտքի հետ, որ մենք այլևս նրանց տիրապետության տակ չէինք և որոշեցին, որ ուժով պետք է Արտավազդ երրորդին դարձնեն թագավոր։Նա 29տ․ եղել է պատանդ։Եվ այդ պատճառով թագավորը դարձավ Արտավազ երրորդը և իր քույր Երատոն։Հռոմը ստիպված էր հաշվի նստել հայերի հետ։ Բայց Ք․ Հ․ 1 թ․հյուսիսային Լեռնականների հետ մղված պատերազմում հայոց արքան զոհվեց և իր քույրը հրաժարվեց լինել թագուհի և այդպես անկում ապրեց Արտաշեսյան արքայատոհմը։

Աղբյուրներ՝ Հայոց պատմություն, դասագիրք 6-րդ դասարան, էջ 105-111, համացանց

Գործնական աշխատանք

Փակագծում տրված բառերը համաձայնեցրո՛ւ ընդգծված դերանունների հետ: 

Ոչ ոք (իմանալ), թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:
Ոչ ոք չիմացավ, թե որտեղի՛ց  հայտնվեց:

Ոչ մեկը (փորձել) հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր: 
Ոչ մեկ չփորձեց հակաճառել, նա այնքա˜ն բարկացած էր: 

Բոլոր (ճանապարհները) մի տեղ (տանել) : 
Բոլոր ճանապարհները մի տեղ են տանում։

Բոլորը (հրավիրվել) կիրակի օրվա հավաքին: 
Բոլորը հրավիրված էին կիրակի օրվա հավաքին։

Կարծես թե ամբողջ (քաղաք) հրապարակ (լցվել): 
Կարծես թե ամբողջ քաղաքը հրապարակ էր լցվել: 

Ամբողջ (դառնալ) կրակի բաժին: 
Ամբողջը դարցան կրակի բաժին։

Տրված գոյականները դարձրո´ւ հոգնակի և տեղադրի´ր նախադասությունների մեջ: 

Կետորս,  հրացան, նավապետ, շնաձուկ, ժամացույց: 

Բոլոր նավապետներն էլ երազում են չբացահայտված կղզիներ գտնել: 

Մեզ ասացին, որ բոլոր ժամացույցները հետ են ընկել, ու ոչ մեկը նույն ժամը ցույց չի տալիս: 

Ասում են, որ շնաձկի արյան հոտն է հրապուրում: 

Այդ տարածքում աշխատող կետորսը հետևում էին կետին ու վախենում էին ,թե ևս մեկին այնուամենայնիվ կվնասի: 

Ցուցադրվող հրացանները այդ նույն զինագործի որդիներն ու թոռներն էին սարքել: 

Ժխտական ապ, դժ, տ, ածանցներով կազմի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Անգույն-դժգույն, 
անբախտ-դժբախտ
անգետ-տգետ
 անշնորհք-ապաշնորհ
անարդյունք-ապարդյունք
 անօրեն-ապօրինի
 անձև-տձև
 անգեղ-տգեղ
 անհաճո-տհաճ
 անգոհ- դժգոհ

 Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք ժխտական նախածանց ունեն: 
Անարվեստ, անդեմ, անդուռ, անիվ, անսիրտ, անահ, անուշ, անմահ, անուն, դժոխք, դժգոհ, դժբախտ, դժնի, դժկամ, ապագա, ապարդյուն, ապերախտ, ապուր, ապաշնորհ, ապուշ, ապտակ, տարի, տկարտհաճ, տպել, տգեղ, տխուր, չամիչ, չտես, չկամ, չա րիք:

 Ժխտական նախածանցների իմաստները վերջածանցներով արտահայտելով՝ կազմի՛ր տրված բառերի և հոմանիշները:

Դժգույն, անպոչ, անկուռ (անթև), անքուն:
Դժգույն-գունատ
անպոչ-պոչատ
անկուռ-կռնատ
անքուն-քնոտ

Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անուն: Ընդգծի՛ր գործածված ածանցները:

Քերել, գրել, կապել, քամել, թակել, ըմպել, բացել, գործել, խաղալ, ուտել, խմել, հագնել, ձգել, փակել,  ճոճել, զսպել, ջնջել, ծածկել, օրորել:
Քերել-քերիչ
գրել-գրիչ
կապել-կապիչ
քամել-քամիչ
թակել-թակիչ
ըմպել-ըմպելիք
բացել-բացիչ
գործել-գերծիչ
խաղալ-խաղալիք
ուտել-ուտելիք
խմել-խմիչք
հագնել-հագուստ
ձգել-ձգիչ
փակել-փակիչ
ճոճել-ճոճանակ
զսպել-զսպանակ
ջնջել-ջնջիչ
ծածկել-ծածկոց
օրորել-օրորոց


Վահան Տերյան «Երկիր Նաիրի» Ժողովածու

Այստեղ է լացել իմ մայրը՝ «Երկիր Նաիրի» ժողովածու

Այստեղ է լացել իմ մայրը
Մորմոքն իր և իր օրորը,
Այստեղ այնպես անծայր է
Կարոտն ու այնպես խոր է։

Մեր տունը համր ու դատարկ է,
Մեր տունը որբ ու ավեր է.
Բարակ զանգակի զարկը
Լալիս է երկրիս ցավերը…

Երբ կարդում էի, որպեսզի ընտրեի բանաստեղծություններից մեկը, տեսնելով այս բանաստեղծության վերնագիրը շատ ինձ հետաքրքրեց այն և ես որոշեցի
կարդալ և արդեն հասկացա, որ պետք է սա սովորել։


ՄԻ՞ԹԵ ՎԵՐՋԻՆ ՊՈԵՏՆ ԵՄ ԵՍ

Մի՞թե վերջին պոետն եմ ես,
Վերջին երգիչն իմ երկրի,
Մա՞հն է արդյոք, թե նի՞նջը քեզ
Պատել, պայծառ Նաիրի։
     
Վտարանդի, երկրում աղոտ,
Լուսեղ, քեզ եմ երազում,
Եվ հնչում է, որպես աղոթք
Արքայական քո լեզուն։
     
Հնչում է միշտ խոր ու պայծառ,
Եվ խոցում է, և այրում,
Արդյոք բոցե վարդե՞րդ են վառ,
Թե՞ վերքերն իմ հրահրուն։
     
Ահով ահա կանչում եմ քեզ
Ցոլա, ցնորք Նաիրի՛, —
Մի՞թե վերջին պոետն եմ ես,
Վերջին երգիչն իմ երկրի…
Ճիշտն ասաց սա իմ մայրիկի սիրած բանստեղծությունն է, նա ինձ ուղեկվեց, բայց երբ կարդացի ինքս հասկացա, թե ինչու է մայրս սիրում այս բանաստեղծությունը։Հրաշալի ու բանիմաց բանաստեղծություն էր։